24 marca 1794 roku Tadeusz Kościuszko ogłosił Akt powstania na rynku w Krakowie. Chcąc pozyskać ludność żydowską, wygłosił następnie przemówienie w Starej Synagodze, gdzie mówił między innymi że „niczego nie pragnie dla siebie; obchodzi go jeno opłakany stan ojczyzny i uszczęśliwienie wszystkich jej mieszkańców, do których i Żydów zalicza.” Jak pisze Jakób Szacki w pracy pt. Kościuszko a Żydzi (Notatki Historyczne), Warszawa 1917, Kościuszko to „Republikanin i demokrata, społecznik z wysoce rozwiniętym poczuciem sprawiedliwości, obcy wszelkim hasłom, nietolerancyi religijnej, wierny uczeń wolnomyślnych filozofów XVIII wieku, przekonany o konieczności równouprawnienia wszystkich ludzi, bez względu na pochodzenie, stan i wyznanie, musiał Kościuszko i na ludność żydowską, od wieków na polskiej zamieszkującą ziemi, w zgoła odmiennych, specyficznych warunkach uwagę zwrócić, musiała go pociągać chęć poznania tej ludności, co to jak…
24 marca 1920 roku w Krakowie urodził się Mieczysław Pemper.M.in. Aleksander Skotnicki tak pisał o Mieczysławie Pemperze w poświęconym mu wspomnieniu, które ukazało się w 16 czerwca 2011 w Dzienniku Polskim. „Pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej. W czasie okupacji niemieckiej przeszedł przez krakowskie getto, a później obóz w Płaszowie, gdzie został zatrudniony jako sekretarz komendanta Amona Goetha, przez co mógł z bliska obserwować brutalność i bezkarność strażników i członków załogi tego obozu pracy, a następnie obozu koncentracyjnego. Będąc tajnym współpracownikiem Oskara Schindlera, przyczynił się w znacznym stopniu do uratowania przeszło 1000 mieszkańców Krakowa pochodzenia żydowskiego, najpierw w podobozie przy Lipowej 4, a następnie w Brűnnlitz na Morawach. Po wojnie był świadkiem w procesie Amona Goetha w roku 1946 w Krakowie. Był autorem książki pt. „Prawdziwa historia Oskara…
20 marca 1900 w Krakowie urodziła się Estera Hadasa Broder córka Efroima Schindlera oraz Małki Lei z domu Gutwürth: nauczycielka, botaniczka. W 1920 roku ukończyła krakowskie Gimnazjum św. Jacka a następnie podjęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które ukończyła w 1926 roku uzyskując stopień doktora filozofii w zakresie botaniki. Zaraz po studiach przeniosła się do Łodzi, gdzie uczyła biologii i geografii. Ponadto praktykowała w Gimnazjum Żeńskim Towarzystwa Żydowskich Szkół Średnich w Łodzi. W latach 1929–1930 zdała egzaminy naukowe przed Państwową Komisją Egzaminacyjną w Krakowie dla Kandydatów na Nauczycieli Szkół Średnich w zakresie botaniki z zoologią i geografii z geologią – specjalizując się w fizjologii rozwoju. Zaraz na początku wojny została wysiedlona z Łodzi i powróciła do Krakowa. Uczestniczyła w tajnym nauczaniu. W marcu 1941roku trafiła do…
19 marca 1945 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim (woj. kieleckie) trójka młodych ludzi (Janusz Winiarski, Bogdan Krawczyk i Kazimierz Markwart) dokonała zabójstwa 4 osób narodowości żydowskiej mieszkających przy ul. Radomskiej 34. Przebieg zdarzenia można stosunkowo dobrze zrekonstruować na podstawie zeznań samych sprawców. Sprawcy zostali bowiem schwytani i postawieni przed sądem. Byli ludźmi młodymi. Winiarski, Markwart i Krzymiński urodzili się w 1926 roku a Krawczyk rok później. Wszyscy byli uczniami szkół średnich, w okresie okupacji należeli do Armii Krajowej. Po zakończeniu wojny Krzymiński (niebiorący bezpośredniego udziału w zabójstwie) mówił im, że Armia Krajowa tworzy bojówkę do walki z Żydami. Według niego miejscowi Żydzi skupowali zboże celem podniesienia jego ceny, aby tym samym osiągnąć dodatkowe zyski, „nie patrząc na Polaków, którzy muszą te wszystkie ceny płacić”. Utworzona bojówka, poprzez organizowanie…
19 marca 1853 roku w Krakowie urodził się Józef Michał Rosenblatt syn Joachima i Karoliny z domu Einblid; adwokat, prawnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie prawo na UJ. W roku 1876 uzyskał doktorat z zakresu prawa. Stypendium rządowe umożliwiło mu uczestnictwo w wykładach i seminariach w Berlinie, Lipsku i Monachium. Po powrocie do Krakowa w 1877 roku uzyskał habilitację i rozpoczął pracę naukową oraz dydaktyczną z zakresu prawa karnego i procesu karnego na UJ. W 1884 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1893 roku profesora zwyczajnego. Latach 1877-1882 praktykował w biurze adwokackim, przeważnie jako obrońca w sprawach karnych. Opublikował wiele cenionych prac naukowych min. w: „Czasopiśmie Prawniczym i Ekonomicznym”, lwowskim „Prawniku”, „Przeglądzie Sądowym”, „Gazecie Sądowej Warszawskiej”, a także…
Fotorelacja ze święta Purim, które odbyło się w środowy wieczór w synagodze Kupa. Po dłuższej przerwie spotkaliśmy w większym gronie, aby przeczytać Księgę Estery oraz wspólnie spędzić czas. Tego wyjątkowego wieczora byli z nami członkowie Gminy oraz zaproszeni goście w tym żydowscy uchodźcy z Ukrainy.
Wesołego Purim! Chag Purim Sameach! Życzy wszystkim swoim członkom oraz przyjaciołom Zarząd Gminy
15 marca 1903 roku w Grzymałowie urodził się Dawid Kahane: rabin w stopniu podpułkownika Ludowego Wojska Polskiego. Przewodniczący Naczelnej Rady Religijnej w Polsce. Pochodził z rodziny rabinackiej. Odebrał tradycyjne wychowanie religijne. Studiował w Berlinie, Wrocławiu oraz Wiedniu, gdzie uzyskał doktorat z filozofii, oraz w Israelitisch-Theologische Lehranstalt. Po powrocie do Polski zamieszkał we Lwowie. W czasie wojny wchodził w skład lwowskiego rabinatu, parując jednocześnie w wydziale religijnym lwowskiego Judenratu. Był więźniem obozu janowskiego we Lwowie. Uratował się dzięki pomocy metropolity greckokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego. Po wojnie był przewodniczącym Komitetu Wykonawczego Naczelnej Rady Religijnej Komitetu Organizacyjnego Żydowskich Kongregacji Wyznaniowych w Polsce jak również naczelnym rabinem LWP. Po likwidacji rabinatu polowego Ludowego Wojska Polskiego, w 1949 roku wyemigrował wraz z rodziną do Izraela, gdzie objął stanowisko naczelnego rabina Sił Powietrznych. W latach 1967–1975 był naczelnym…
13 marca br., przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie z Przewodniczącym Zarządu Tadeuszem Jakubowiczem na czele, w 79. rocznicę likwidacji krakowskiego getta, złożyli kwiaty w miejscach upamiętniających zagładę krakowskich Żydów. W uroczystościach brali udział min: Prezydent Miasta Krakowa prof. dr hab. Jacek Majchrowski, Przewodniczący Zarządu Gminy Wyznaniowej Katowickiej Włodzimierz Kac, Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce Roman Kwiatkowski, Dyrektor oddziału Krakowskiego Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Filip Musiał oraz wielu krakowian. Wszystkim którzy byli z nami tego dnia bardzo dziękujemy.
W sobotę 13 marca 1943 roku Niemcy rozpoczęli ostateczną akcje likwidacyjną krakowskiego getta. Najpierw getto otoczyły oddziały SS, policji, Sonderdienstu i policji granatowej. Żydzi z getta A mieli przejść do Płaszowa, natomiast mieszkańcy getta B byli przeznaczeni na śmierć, choć obiecano im przeniesienie do Julagu I. W dwudniowej akcji na ulicach, w mieszkaniach i kryjówkach, w szpitalach i sierocińcach, esesmani zamordowali kilkaset osób. Ich zwłoki przywieziono na wozach do Płaszowa, a tu nadal rozstrzeliwano osoby uznane za „nieprzydatne”. Podawana zwykle łączna liczba 2 tysięcy ofiar zabitych wówczas w getcie i w Płaszowie, nie wydaje się przesadzona. Do obozu przybyło 8 tysięcy ludzi i jego stan powiększył się do ponad 10 tysięcy więźniów. Ponieważ zabroniono wprowadzania dzieci poniżej 14 roku życia (tym samym były skazane na śmierć), rodzice…