24 marca 1920 roku w Krakowie urodził się Mieczysław Pemper.M.in. Aleksander Skotnicki tak pisał o Mieczysławie Pemperze w poświęconym mu wspomnieniu, które ukazało się w 16 czerwca 2011 w Dzienniku Polskim. „Pochodził ze zasymilowanej rodziny żydowskiej. W czasie okupacji niemieckiej przeszedł przez krakowskie getto, a później obóz w Płaszowie, gdzie został zatrudniony jako sekretarz komendanta Amona Goetha, przez co mógł z bliska obserwować brutalność i bezkarność strażników i członków załogi tego obozu pracy, a następnie obozu koncentracyjnego. Będąc tajnym współpracownikiem Oskara Schindlera, przyczynił się w znacznym stopniu do uratowania przeszło 1000 mieszkańców Krakowa pochodzenia żydowskiego, najpierw w podobozie przy Lipowej 4, a następnie w Brűnnlitz na Morawach. Po wojnie był świadkiem w procesie Amona Goetha w roku 1946 w Krakowie. Był autorem książki pt. „Prawdziwa historia Oskara…

20 marca 1900 w Krakowie urodziła się Estera Hadasa Broder córka Efroima Schindlera oraz Małki Lei z domu Gutwürth: nauczycielka, botaniczka. W 1920 roku ukończyła krakowskie Gimnazjum św. Jacka a następnie podjęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które ukończyła w 1926 roku uzyskując stopień doktora filozofii w zakresie botaniki. Zaraz po studiach przeniosła się do Łodzi, gdzie uczyła biologii i geografii. Ponadto praktykowała w Gimnazjum Żeńskim Towarzystwa Żydowskich Szkół Średnich w Łodzi. W latach 1929–1930 zdała egzaminy naukowe przed Państwową Komisją Egzaminacyjną w Krakowie dla Kandydatów na Nauczycieli Szkół Średnich w zakresie botaniki z zoologią i geografii z geologią – specjalizując się w fizjologii rozwoju. Zaraz na początku wojny została wysiedlona z Łodzi i powróciła do Krakowa. Uczestniczyła w tajnym nauczaniu. W marcu 1941roku trafiła do…

19 marca 1945 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim (woj. kieleckie) trójka młodych ludzi (Janusz Winiarski, Bogdan Krawczyk i Kazimierz Markwart) dokonała zabójstwa 4 osób narodowości żydowskiej mieszkających przy ul. Radomskiej 34. Przebieg zdarzenia można stosunkowo dobrze zrekonstruować na podstawie zeznań samych sprawców. Sprawcy zostali bowiem schwytani i postawieni przed sądem. Byli ludźmi młodymi. Winiarski, Markwart i Krzymiński urodzili się w 1926 roku a Krawczyk rok później. Wszyscy byli uczniami szkół średnich, w okresie okupacji należeli do Armii Krajowej. Po zakończeniu wojny Krzymiński (niebiorący bezpośredniego udziału w zabójstwie) mówił im, że Armia Krajowa tworzy bojówkę do walki z Żydami. Według niego miejscowi Żydzi skupowali zboże celem podniesienia jego ceny, aby tym samym osiągnąć dodatkowe zyski, „nie patrząc na Polaków, którzy muszą te wszystkie ceny płacić”. Utworzona bojówka, poprzez organizowanie…

19 marca 1853 roku w Krakowie urodził się Józef Michał Rosenblatt syn Joachima i Karoliny z domu Einblid; adwokat, prawnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie prawo na UJ. W roku 1876 uzyskał doktorat z zakresu prawa. Stypendium rządowe umożliwiło mu uczestnictwo w wykładach i seminariach w Berlinie, Lipsku i Monachium. Po powrocie do Krakowa w 1877 roku uzyskał habilitację i rozpoczął pracę naukową oraz dydaktyczną z zakresu prawa karnego i procesu karnego na UJ. W 1884 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1893 roku profesora zwyczajnego. Latach 1877-1882 praktykował w biurze adwokackim, przeważnie jako obrońca w sprawach karnych. Opublikował wiele cenionych prac naukowych min. w: „Czasopiśmie Prawniczym i Ekonomicznym”, lwowskim „Prawniku”, „Przeglądzie Sądowym”, „Gazecie Sądowej Warszawskiej”, a także…

15 marca 1903 roku w Grzymałowie urodził się Dawid Kahane: rabin w stopniu podpułkownika Ludowego Wojska Polskiego. Przewodniczący Naczelnej Rady Religijnej w Polsce.  Pochodził z rodziny rabinackiej. Odebrał tradycyjne wychowanie religijne. Studiował w Berlinie, Wrocławiu oraz Wiedniu, gdzie uzyskał doktorat z filozofii, oraz w Israelitisch-Theologische Lehranstalt. Po powrocie do Polski zamieszkał we Lwowie. W czasie wojny wchodził w skład lwowskiego rabinatu, parując jednocześnie w wydziale religijnym lwowskiego Judenratu. Był więźniem obozu janowskiego we Lwowie. Uratował się dzięki pomocy metropolity greckokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego. Po wojnie był przewodniczącym Komitetu Wykonawczego Naczelnej Rady Religijnej Komitetu Organizacyjnego Żydowskich Kongregacji Wyznaniowych w Polsce jak również naczelnym rabinem LWP. Po likwidacji rabinatu polowego Ludowego Wojska Polskiego, w 1949 roku wyemigrował wraz z rodziną do Izraela, gdzie objął stanowisko naczelnego rabina Sił Powietrznych. W latach 1967–1975 był naczelnym…

W sobotę 13 marca 1943 roku Niemcy rozpoczęli ostateczną akcje likwidacyjną krakowskiego getta. Najpierw getto otoczyły oddziały SS, policji, Sonderdienstu i policji granatowej. Żydzi z getta A mieli przejść do Płaszowa, natomiast mieszkańcy getta B byli przeznaczeni na śmierć, choć obiecano im przeniesienie do Julagu I. W dwudniowej akcji na ulicach, w mieszkaniach i kryjówkach, w szpitalach i sierocińcach, esesmani zamordowali kilkaset osób. Ich zwłoki przywieziono na wozach do Płaszowa, a tu nadal rozstrzeliwano osoby uznane za „nieprzydatne”. Podawana zwykle łączna liczba 2 tysięcy ofiar zabitych wówczas w getcie i w Płaszowie, nie wydaje się przesadzona. Do obozu przybyło 8 tysięcy ludzi i jego stan powiększył się do ponad 10 tysięcy więźniów. Ponieważ zabroniono wprowadzania dzieci poniżej 14 roku życia (tym samym były skazane na śmierć), rodzice…

12 marca 1682 roku doszło w Krakowie do poważnych rozruchów antyżydowskich, które przeszły do historii, jako „der grosjer Schülergeläuf”. Wydarzenie te dość precyzyjnie opisuje Janina Bieniarzówna w 2 tomie Dziejów Krakowa oraz oczywiście Majer Bałaban w 2 tomie Historii Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304-1868. Zaczęło się od tego, że niejaki Szachna kupił kradzione srebra kościelne, za co został uwięziony i skazany na śmierć przez powieszenie. Zaraz po wykonaniu wyroku studenci rzucili się na Żydów, dotkliwie ich bijąc. Niebawem rozpoczęły się kolejne antyżydowskie zamieszki. W ich wyniku Żydzi schronili się w Szarej kamienicy, natomiast studenci wspierani przez miejską gawiedź próbowali się tam włamać. Padły strzały, które spowodowały śmierć 12-letniego chłopca. Kiedy nie udało się tłumowi wedrzeć do wnętrza kamienicy, rzucił się na dom Pod Wagą, wyłamując…

7 marca 1941 roku został opublikowany w Gazecie Żydowskiej dekret z 3 marca 1941 roku o utworzeniu w Krakowie „żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej”. Wcześniej informacje tą podawano przez megafony oraz na afiszach rozlepianych w mieście. Zgodnie z dekretem ludność nieżydowska zmuszona została w terminie do 30 marca 1941 roku do opuszczenia swoich mieszkań, pod groźbą przymusowego przesiedlenia. Zamknięto cmentarze przy ul. Miodowej oraz ul. Jerozolimskiej. Zmarłych chowano tylko na cmentarzu przy ul. Abrahama. Gazeta Żydowska dalej miała swoją redakcję – poza ternem getta – przy ul Dietla 49, jak również szpitale i instytucje, które wymagały przygotowania odpowiedniego lokalu. Poza gettem – nazywanym przez Niemców Dzielnicą Żydowską – pozostali Żydzi posiadający obywatelstwo państw neutralnych, zmuszeni zostali do szybkiego opuszczenia miasta. Wartym podkreślenia jest fakt, iż ludności „nieżydowskiej” zabroniono pod…

3 marca 1872 roku w Podgórzu (obecnej dzielnicy Krakowa) urodził się Artur Markowicz: malarz oraz grafik. Po ukończeniu gimnazjum, rozpoczął studia na Politechnice Krakowskiej, lecz dość szybko przerwał naukę. W latach 1886-1895 studiował w Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Leopolda Löfflera, Władysława Łuszczkiewicza, Floriana Cynka i Jana Matejki. Od 1896 roku kontynuował naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium pod kierunkiem Franza von Stucka. W latach 1900-1904 studiował w paryskiej École des Beaux-Arts w klasie Jeana-Léona Gérôme’a. Po powrocie do kraju mieszkał krótko w Tarnowie, później przeniósł się do Krakowa. Jego pracownia mieściła się w żydowskim przytułku dla starców, gdzie portretował jego mieszkańców i tworzył obrazy rodzajowe przedstawiające życie krakowskiego Kazimierza. W latach 1907-1908 mieszkał w Jerozolimie, następnie przez krótki okres we Włoszech. Bardzo dużo podróżował po…

2 marca 1820 roku w Krakowie urodził się Jonatan Warschauer; lekarz, społecznik. Absolwent Gimnazjum św. Anny. Ukończył w 1843 roku Wydział Lekarski na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie prowadził samodzielną praktykę lekarską. Publikował w „Tygodniku Lekarskim”, „Pamiętniku Lekarskim Warszawskim”, „Przeglądzie Lekarskim” oraz „Roczniku Towarzystwa Lekarzy Polskich w Paryżu”. Jako gorący orędownik niepodległości Polski oraz asymilacji polskich Żydów, wsparł Powstanie Krakowie, za co był więziony. Autor broszury „O spolszczeniu Żydów galicyjskich” wydanej w 1882 roku. W latach 1866–1888 zasiadał w Radzie Miasta Krakowa. W uznaniu dla zasług Jonatana Warschauera, w 1909 roku nazwano jego imieniem dotychczasową ulice Ubogich. Jonatan Warschauer zmarł 10 listopada 1888 roku w Krakowie i jest pochowany na nowym cmentarzu żydowskim. Portret Jonatana Warschauera z albumu Józefa Majera autorstwa Szymona Balicera, pochodzi ze zbiorów Polskiej Akademii…