6 kwietnia 1938 roku Gazeta Gminna organ urzędowy Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie na drugiej stronie, informowała: „Tegoroczna akcja paschalna Gminy Żydowskiej w Krakowie przypada na okres największego nasilenia nędzy w ulicy żydowskiej, skutkiem czego Gmina Żydowska stanęła przed bardzo trudnym zadaniem w organizowaniu tej akcji. Liczba szukających pomocy świątecznej jest tak wielka, że trzeba będzie rozwinąć jak najintensywniejszą pracę, by akcja paschalna zorganizowana przez Gminę Wyzn. Żydowską osiągnęła zamierzony cel. Będzie to możliwym jedynie wtedy, jeśli społeczeństwo żydowskie odezwie się na nasz apel i poprze usiłowania Gminy w podjętej akcji, w przeciwnym bowiem razie tysiące naszych biednych braci pozostanie w czasie świąt bez środków do życia. Gmina Żydowska przystępując do zorganizowania tegorocznej pomocy świątecznej powołała do życia komitet obywatelski, na którego czele stanął przewodniczący gminnej Opieki…

6 kwietnia 1932 roku miała miejsce uroczystość poświęcenia nowego cmentarza żydowskiego przy ul. Abrahama 3 w Krakowie. W 1919 r., a następnie w 1923 r. zakupiono grunty z przeznaczeniem pod cmentarz. Dość szybko podjęto decyzję o budowie monumentalnego domu przedpogrzebowego. Powierzono ją krakowskiemu architektowi inż. Adolfowi Siódmakowi. Ponadto przewidziano powstanie budynku dla bractwa pogrzebowego Chewra Kadisza (tzw. Szary Domek). Prace z uwagi na trudności natury formalnej oraz finansowej przeciągały się w czasie i trwały aż do r. 1932, kiedy to cmentarz został otwarty. Od 1941 r. cmentarz przy ul. Abrahama 3 był jedynym miejscem pochówku krakowskich Żydów. W okresie II wojny światowej cmentarz ten został całkowicie zrujnowany a dom przedpogrzebowy zniszczony (wysadzony). Dwa dni później, krakowska prasa szeroko pisała o tym wydarzeniu …  Źródło: Małopolska Biblioteka Cyfrowa –…

6 kwietnia 1879 roku w Rdzawce koło Nowego Targu urodził się Jakub Glasner syn Samuela oraz Jenty: malarz i grafik. Jako nastolatek pracował w redakcji wydawanej w Bielsku-Białej „Bielitz-Bialer Anzeiger” oraz w składzie drewna, jednocześnie uczył się rysunku u miejscowego nauczyciela. Za zarobione pieniądze wyjechał do Wiednia i w 1901 roku podjął studia w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. W roku akademickim 1902/1903 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Teodora Axentowicza i Jana Stanisławskiego. W 1905 roku wyjechał do Wenecji oraz do Paryża, gdzie podjął studia w zakresie malarstwa. Po roku wrócił do Bielska. Wiele czasu w tym okresie, jak i przez całe życie, poświęcił wędrówkom po okolicy oraz wyjazdom w górskie rejony, które dostarczały mu nowych inspiracji artystycznych. W 1907 roku został zaproszony do udziału…

4 kwietnia 1881 roku w Dębicy urodził się Rudolf Reder. Wraz z Chaimem Hirszmanem są jedynymi w pełni udokumentowanymi przypadkami ludzi, którym udało się zbiec z obozu w Bełżcu i przeżyli okupację niemiecką (historycy przyjmują, że zamordowano tam ok. 450 tys. ludzi). W listopadzie 1942 roku Reder został wysłany do Lwowa, aby pomóc w zakupie blachy. Korzystając z nieuwagi wachmana, zdołał uciec. Po wojnie staraniem Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie opublikowano relację Redera, zatytułowaną Bełżec, do której wstęp napisała dr Nella Rost. Publikację jednak wydano w bardzo małym nakładzie. Te wstrząsające wspomnienia wydano ponownie dopiero w 1999 roku nakładem krakowskiej Fundacji Judaica oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Wspomnienia Redera posiadają unikatową wartość historyczną, albowiem są jedyną kompletną relacją spisaną przez ocalonego więźnia Bełżca. W lutym 1951 roku wyemigrował…

3 kwietnia 1973 roku w Krakowie urodził się Adolf Meisels syn Józef i Henryki zd. Schermant: absolwent gimnazjum św. Jacka w Krakowie (1891) i Wydziału Prawa UJ (1896). Adwokat, radny miasta Krakowa (1908-1929), działacz Stronnictwa Niezawisłych Żydów, członek komitetu wyborczego Polskiego Stronnictwa Demokratycznego w wyborach do Rady Miasta Krakowa, sygnatariusz odezwy Żydów polskich w sierpniu 1914 roku, popierającej polskie dążenia niepodległościowe. Członek Stowarzyszenia Humanitarnego „Solidarność”, krakowskiego oddziału Związku Stowarzyszeń Humanitarnych „B’nei B’rith”,  członek dyrekcji Związku Kredytowego dla Drobnego Handlu i Drobnego Przemysłu, członek zarządu Powszechnego Towarzystwa Budowy Tanich Domów Mieszkalnych i Domów Robotniczych w Krakowie, współzałożyciel i członek zarządu Spółki Spożywczej Adwokatów i Lekarzy. Działacz filantropijny, m.in. wspierający szpital oo. Bonifratrów, współtwórca i członek zarządu Towarzystwa Żydowskich Szkółek Freblowskich w Krakowie, członek zarządu Stowarzyszenia ku Wsparciu Ubogich…

31 marca 1908 roku w Tarnowie urodził się Jerzy Gert właściwie Józef Gaertner syn Henryka: dyrygent i kompozytor. Przygotowanie muzyczne wyniósł z domu rodzinnego. Grał na skrzypcach i fortepianie. Studiował w Neues Wiener Konserwatorium, następnie w Universität für Musik und darstellende Kunst pod kierunkiem Hannsa Eislera, Josefa Polnauera, Arnolda Schönberga oraz Albana Berga. Po powrocie do Polski w 1933 roku podjął prace w wytwórni płytowej „Odeon” w Warszawie na stanowisku kierownika muzycznego, ponadto dyrygował własną orkiestrą w tej wytwórni. W 1939 roku wyjechał do Lwowa, gdzie do 1941 roku był dyrygentem Filharmonii Lwowskiej. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa ukrywał się. W 1943 roku został wywieziony do obozu w Płaszowie a następnie Mauthausen, St. Valentin. Wyzwolenia doczekał w obozie w Ebensee. Z uwagi na skrajne wycieńczenie przebywał początkowo…

27 marca 1407 roku, a zatem „we wtorek po świętach Wielkiejnocy – czytamy w kronice Jana Długosza – z błahego, jak to bywa, powodu wybuchł w Krakowie bunt ludu. Gdy kanonik wiślicki mistrz Budek, po wygłoszeniu kazania do ludu w kościele Św. Barbary, miał schodzić z ambony, powiedział, że kartka, którą położono na ambonie, zawiera prośbę i napomnienia, żeby ogłosił ludowi pewne nowe wydarzenia, straszny występek, ale on tę prośbę celowo pominął milczeniem, ponieważ podobne ostrzeżenie wywołało, jak wiadomo, w mieście Pradze wielkie rozruchy. Na nalegania tłumu, który zbyt pożądliwie chciał poznać wiadomość i na jego prośby, by nie ociągał się powiedzieć, o co chodzi, wszedłszy z powrotem na ambonę, lekkomyślniej niż przystało magistrowi i kaznodziei, podaje do publicznej wiadomości niegodziwą prośbę. Ta prośba zaś zawierała wiadomość,…

27 marca 1969 roku na cmentarzu przy ul. Miodowej 55, dozorca tam mieszkający zauważył rozbite i przewrócone nagrobki. Nieznani sprawcy uszkodzili łącznie 279 macew, w tym m.in. pomnik na zbiorowej mogile 195 osób zamordowanych przez Niemców w Skawinie oraz nagrobek Józefa Sare posła na Sejm w latach 1907-1914 i wiceprezydenta Krakowa w latach 1905 – 1929. O sprawie powiadomiono Milicję. W wyniku przeprowadzonego dochodzenia milicja ujęła „3-ch chłopców, którzy po wypiciu 2 butelek wina przybywszy na cmentarz przewrócili (w/g ich zeznań) 49 nagrobków”. Jednym z następstw zaistniałej sytuacji było pismo wystosowane przez PDRN Grzegórzki w Krakowie 23 czerwca 1969 roku, w którym w kategorycznym tonie zażądano od KWM zapewnienia całodobowego dozoru, utrzymania cmentarza w należytym stanie jako terenu zielonego (m.in. poprzez bieżące usuwanie chwastów, połamanych i uschniętych…

26 marca 1378 roku Rada krakowska wystawiła niejakiemu Lewkowi, krakowskiemu Żydowi dokument, który był rodzajem uroczystego podziękowania, za to, że ten anulował „z dobrej woli” ogromną część długu! Kim był ów człowiek, od którego pożyczali niemal wszyscy mieszkańcy średniowiecznego Krakowa, nie wyłączając królów? Rzecz jasna niewiele wiemy na jego temat. Lewko urodził się w Krakowie jako syn Jordana. Jego imię przewija się w źródłach w latach 1363-1395. Tak naprawdę nie znamy jego dokładnych lat życia, jak również miejsca pochówku. Był żonaty z wiele lat młodszą Swonką z którą miał czterech synów: Jordana, Abrahama, Kanaana i Izraela oraz córkę Gołdę. Lewko był postacią niesłychanie wpływową w tamtym czasie, albowiem był kupcem, dzierżawcą, właścicielem wielu domów w Krakowie (przy ul. Żydowskiej, Wiślnej, Mikołajskiej), nadwornym bankierem królów polskich. Musimy wiedzieć,…

24 marca 1794 roku Tadeusz Kościuszko ogłosił Akt powstania na rynku w Krakowie. Chcąc pozyskać ludność żydowską, wygłosił następnie przemówienie w Starej Synagodze, gdzie mówił między innymi że „niczego nie pragnie dla siebie; obchodzi go jeno opłakany stan ojczyzny i uszczęśliwienie wszystkich jej mieszkańców, do których i Żydów zalicza.” Jak pisze Jakób Szacki w pracy pt. Kościuszko a Żydzi (Notatki Historyczne), Warszawa 1917, Kościuszko to „Republikanin i demokrata, społecznik z wysoce rozwiniętym poczuciem sprawiedliwości, obcy wszelkim hasłom, nietolerancyi religijnej, wierny uczeń wolnomyślnych filozofów XVIII wieku, przekonany o konieczności równouprawnienia wszystkich ludzi, bez względu na pochodzenie, stan i wyznanie, musiał Kościuszko i na ludność żydowską, od wieków na polskiej zamieszkującą ziemi, w zgoła odmiennych, specyficznych warunkach uwagę zwrócić, musiała go pociągać chęć poznania tej ludności, co to jak…