2 maja 1946 r. pod Krościenkiem grupa bandytów związanych z Zgrupowaniem Partyzanckim „Błyskawica” dowodzonych przez Józefa Kurasia ps. „Ogień”, otworzyła ogień do żydowskich cywili uciekających za granicę, zabijając kilkunastu z nich. „Stałym elementem rozprowadzanych na Podhalu ulotek „Ognia” było też utożsamianie ludności żydowskiej z komunistycznym reżimem – czytamy w broszurze wydanej przez krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej w 2017 roku pt. Józef Kuraś „Ogień” i Zgrupowanie Partyzanckie „Błyskawica” – O ile likwidacja funkcjonariuszy bezpieki czy partii miała swoje uzasadnienie, o tyle nie da się usprawiedliwić aktów przemocy wobec zwykłych, niezaangażowanych w działalność polityczną ludzi. W negocjacjach z UB w 1946 r. Kuraś postulował nawet przeprowadzenie akcji wysiedlenia Żydów z Podhala – podobnie jak odbywało się to w tych latach w odniesieniu do Niemców, Białorusinów i Ukraińców. Dawni…
1 maja 1918 roku w Dobczycach urodziła się Maria Róża Jakubowicz córka Abrahama Pistola. Maria Róża Jakubowicz – jaki pisał przed laty Sławomir Pastuszka w Naszej Gminie – nazywana była przez krakowskich Żydów „Matką Gminy” i uważana jest za wzór żydowskiej kobiety. Dzięki jej niezwykłej osobowości członkowie krakowskiej Gminy odczuwali szczególny rodzaj wspólnoty i więzi. Mogli poczuć się jak w prawdziwym żydowskim domu, który większość straciła w czasie Holocaustu. Jej bohaterska postawa i odwaga podczas II wojny światowej zasługuje na wielkie uznanie. Po wojnie, zaraz po przybyciu do Krakowa w czerwcu 1945 roku, Maria Jakubowicz zaangażowała się w pracę dla Wojewódzkiego Komitetu Żydowskiego przy ulicy Długiej 38. Zajmowała się przede wszystkim dziećmi, w większości sierotami, które ocalały na terenach polskich oraz przyjechały jako repatrianci z polskich domów…
W nocy na 30 kwietnia 1946 zostało zamordowanych przez nieznanych sprawców 7 osób narodowości żydowskiej (5 kobiet i 2 mężczyzn). Jak czytamy w meldunku komendanta Posterunku MO w Jurgowie do KP MO w Nowym Targu w dniu 30 kwietnia 1946; „Denaty leżą na drodze w połowie między Białką a Groniem. 1 denat leży w polu 50 metrów od drogi głównej. Trupy po części są zrabowane. Przy jednym z nich znaleziono bilet z datą 29 IV 46 Kraków–Zakopane. Denaty mają głowy skrwawione, a leżą twarzą do ziemi, tylko jeden denat twarzą do góry. Zabójstwo nastąpiło zastrzeleniem z broni automatycznej, gdyż znaleziono kilka niewypałów naboi z broni PPSz i 2 naboje w stanie dobrym.” Brak dokumentów utrudniał identyfikację zamordowanych, podobnie jak strach bliskich ofiar przed konsekwencjami grożącymi za wywóz…
30 kwietnia 1630 roku Izak Jakubowicz otrzymał pozwolenie od króla na budowę synagogi. Jednak nim przejdziemy do samej synagogi, słów kilka o rodzinie Jakubowiczów, której chwałą i ostoją był Izak, zwany zdrobniale Reb Ajzyk reb Jekeles. Protoplastą tej rodziny jest Mojżesz Eberls, którego synem jest Jakób, zdrobniale reb Jekele – Jakóbek Bogaty, senior gminy i członek komisji kodyfikacyjnej („Rady siedmiu”), która w roku 1595 opracowała statut kahału. Jekele miał dwóch synów: Izaka i Mojżesza. Izak Jakubowicz był seniorem gminy prawie przez całe życie (1608-1647) oddając władzę już jako staruszek najstarszemu synowi Mojżeszowi. Izak prowadził różne interesy: pożyczał pieniądze pod zastaw, handlował złotem, srebrem i jedwabiem. Powszechnie nazywany był Izakiem Bogatym a swój sklep prowadził nieopodal Starej synagogi na Kazimierzu. Jakubowicz mieszkał na rogu cmentarza, naprzeciw ufundowanej przez…
Mieszkam w Nowej Hucie od czterech lat przyjechałam tu z Warszawy. Oczywiście najpierw poznałam historię jej budowy, tę sprzed 70 lat, potem dochodziły inne wątki, inne miejsca. Bo jakaś Huta przed Hutą tutaj była – mówi Grażyna Olewniczak, aktywistka, dziennikarka (już na emeryturze). – I któregoś dnia przyszła do mnie historia wojenna, raczej nieznana, co – w kontekście polskiej pamięci – zdziwiło mnie. Zaczęłam szukać informacji, niewiele ich było.Chodzi o wątek obozu pracy przymusowej Baulager 15/XVI, który Niemcy założyli na początku lat 40. na ogromnym terenie – mniej więcej od Mogiły (ulica Klasztorna) aż do placu Centralnego. W 1941 roku obóz podzielono na podobozy: w pierwszym umieszczono kilkuset radzieckich jeńców, w drugim – żydowskie kobiety. Zbudowano baraki, teren ogrodzono drutem kolczastym. – Rosjanie pracowali przy budowie lotniska…
24 kwietnia każdego roku społeczność ormiańska na całym świecie obchodzi rocznicę rozpoczęcia eksterminacji swego narodu. 24 kwietnia 1915 r. turecki minister spraw wewnętrznych Talaat Pasza wydał rozkaz masowych deportacji i mordów Ormian. Tego dnia w Stambule aresztowano ponad 2300 przedstawicieli ormiańskiej inteligencji, których większość zginęła. 27 maja 1915 r. rozpoczęły się deportacje Ormian zamieszkujących Anatolię. Byli kierowani do Syrii i Mezopotamii. Rząd turecki nakazał otaczać wioski i miasta ormiańskie, a tych, którzy nie zostali od razu wymordowani, wypędzano w straszliwych marszach śmierci na pustynię. Większość zginęła z pragnienia i głodu. Zatrzymanych topiono, spychano w przepaści górskie, przybijano podkowy końskie do stóp, duchownych Kościoła ormiańskiego palono żywcem lub zakopywano w ziemi. Szacuje się, że w latach 1915–1917 mogło zginąć około 1,5 mln ludzi.Rzeź Ormian jest drugim po Holocauście,…
Zapraszamy do udziału w cyklu wydarzeń online towarzyszących obchodom 78. rocznicy wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim. Od 19 do 26 kwietnia w przestrzeni wirtualnej zaprezentujemy Wam: spektakl wykład koncert recitalpoświęcone tematyce gettowej. Transmisje – na Facebooku oraz kanale You Tube TSKŻ.Organizatorami wydarzeń są:Oddział TSKŻ w KrakowieOddział TSKŻ w Warszawie iOddział TSKŻ w Częstochowie
PAMIĘTAMY – Teatry w 78. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim – to ogólnopolska akcja teatralna z inicjatywy Gołdy Tencer, dyrektor Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich. Poezja warszawskiego getta na obchody 78. rocznicy wybuchu powstania Ponad 30 teatrów z całej Polski odpowiedziało na apel Gołdy Tencer o wspólne upamiętnienie rocznicy wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim, przesyłając Teatrowi Żydowskiemu nagrane przez swoich aktorów interpretacje poezji o Zagładzie, w tym wiersze z tomu Dzieci getta Stefanii Ney (Stefanii Grodzieńskiej). Nagrane utwory zostaną zamieszczone w rocznicę powstania na profilach mediów społecznościowych teatrów biorących udział w projekcie, a Teatr Żydowski będzie emitował zmontowane materiały wszystkich teatrów od 19 kwietnia przez cały tydzień.
Ze względów bezpieczeństwa święta obchodzimy w domach. Na zdjęciach przygotowanie posiłków sederowych dostarczonych, jeszcze przed Pesach, naszym członkom.