11 września 1904 roku w Tarnopolu urodził się Józef Bogusz (wł. Birkenfeld) syn Karola i Gustawy z domu Goldberg: chirurg tarczycy, żołądka, jelit i dróg żółciowych. Wieloletni pracownik Akademii Medycznej w Krakowie, prezes Towarzystwa Chirurgów Polskich oraz Krakowskiego Towarzystwa Lekarskiego. Członek Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Międzynarodowego Stowarzyszenia im. Janusza Korczaka oraz wielu zagranicznych towarzystw naukowych. Autor przeszło 200 prac naukowych. Współzałożyciel i redaktor „Zeszytów Oświęcimskich”. Józef Bogusz w latach 1914-1919 uczył się w Polskim Gimnazjum w Wiedniu. Ostatnie trzy klasy spędził jednak już w III Państwowym Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. Maturę zdał w 1922 roku, natomiast studia medyczne na Wydziale Lekarskim UJ ukończył w 1928 roku. Praktykował w Klinice Chirurgicznej Wydziału Lekarskiego UJ. W lipcu 1933 roku został mianowany starszym asystentem…

2 września 1943 roku niemiecki okupant ostatecznie likwiduje getto w Tarnowie. Chorzy zostali wymordowani na miejscu, ok. 5 tys. osób wywieziono do KL Auschwitz, 2-3 tys. zdolnych do pracy wysłano do obozu pracy w Płaszowie, 500 zamordowano na miejscu. Pierwsza akcja odbyła się w dniach 11-19 czerwca 1942 roku, kiedy to Niemcy deportowali do obozu zagłady w Bełżcu ok. 8 tys., niezdolnych do transportu w liczbie od 8 do 10 tys. wymordowano na żydowskim cmentarzu, w lesie zwanym Buczyna pod Zblitowską Górą oraz w lasach Skrzyszowskich. Warto pamiętać, że tarnowskie getto było największym skupiskiem Żydów w Dystrykcie Krakowskim, bowiem w marcu 1941 roku mieszkało w nim ok. 40 tys. Żydów z Tarnowa, okolic oraz z zagranicy. Druga akcja odbyła się w dniach 12-13 września 1942 roku. Wszystkich…

1 września 1850 r. w Chorowicach urodził się Józef Sare syn Salomona; architekt i budowniczy, wieloletni wiceprezydent miasta Krakowa, poseł na Sejm Krajowy.Józef Sare nie był reprezentantem środowiska żydowskiego we władzach miejskich, jednak przez cały czas był z nim związany. Stał na czele Krajowego Komitetu Opieki nad Sierotami Żydowskimi. Był honorowym członkiem wielu żydowskich stowarzyszeń społecznychZaprojektował wiele ważnych dla krakowskiego krajobrazu budynków; Kliniki Chirurgicznej i Okulistycznej, Kliniki Psychiatrycznej przy ul. M: Kopernika obecne budynki I, II i V LO w Krakowie, gmach Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, budynek Zakładu Medycyny Sądowej przy ul. Grzegórzeckiej 16 i wiele innych.Józef Sare zmarł 23 marca 1929 r. w Krakowie. Został pochowany na nowym cmentarzu żydowskim w Krakowie. Jego imieniem nazwano jedną z krakowskich ulic. Czytaj więcej: JÓZEF SARE (SAARE, SARRE)

30 sierpnia 1657 roku wojska Szwedzkie opuściły wynędzniały i doszczętnie ograbiony Kraków, pozwalając tym samym na zajęcie miasta przez wojska polskie i austriackie. 3 września – jak pisze Majer Bałaban – wjechał Jan Kazimierz ze swą świtą do Krakowa; droga prowadziła przez Kazimierz, gdzie oglądał spustoszenie, wyrządzone przez Szwedów, Węgrów i własne armaty. Dwadzieścia domów było zupełnie rozebranych, a wszystkie kościoły wyrabowane. O wiele gorszy widok przedstawiało Miasto Żydowskie; domy zrujnowane, okna wybite, kraty wygięte lub połamane, piece rozwalone, skrzynie, skrzynki i szkatuły rozbite i wypróżnione, sprzęty domowe popsute, materje, suknie, srebro, złoto, wszelki towar kupiecki wyrabowany. W wielu domach brakowało zupełnie ram w oknach, doszczętnie zaś były zniszczone: dom Starszych, czyli Kahał, Stara bożnica, Bożnica Mojżesza Bogatego (Izaka) (…) razem około 60 domów zburzonych, lub zniszczonych.…

29 sierpnia 1707 roku do Krakowa powróciło „morowe powietrze” czyli kolejna fala zarazy zwanej czarną śmiercią, będąca w istocie dżumą. W średniowieczu i dobie nowożytnej mniejsze lub większe fale moru pojawiały się i gasły cyklicznie, nękając Kraków co kilkanaście, czasem nawet co kilka lat. Zaraza z lat 1675–1679 zebrała największe żniwo, pochłaniając ok. 21,5 tys. ofiar. Znaczenie plagi, która dotknęła Kraków na początku XVIII stulecia, było jednak dla miasta szczególne, zadała mu bowiem cios, po którym bardzo długo się nie podniosło. Okres wojny północnej był dla Krakowa czasem kolejnej katastrofy. W okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch zarazy mieszkańcom Krakowa i okolic zaglądał w oczy głód, wynikający z szalejącej powszechnie suszy (1707-1798). Ponadto towarzyszące wojnie rabunki, sprzyjały rozprzestrzenianiu się choroby, odbierając wszelką nadzieję, skazując na nieuniknioną porażkę w walce…

W Krościenku Niemcy wszystkich niezdolnych do marszu, a więc około 20 osób, rozstrzelali na miejscu, a pozostałych popędzili do Nowego Targu. Każdego, kto próbował uciec w drodze lub nie mógł nadążyć za kolumną, mordowano: „Na całej drodze od Krościenka do Nowego Targu leżały trupy” – wspominał jeden ze świadków. W Jordanowie wyselekcjonowano 72 osoby niezdolne do pieszej podróży i zastrzelono je za miastem w miejscu zwanym Strończe. Pozostałych około 500-1000 osób pognano do Makowa Podhalańskiego i dołączono do tamtejszych Żydów, a następnie jednym transportem z Nowego Targu deportowano do obozu zagłady w Bełżcu. Tego dnia Niemcy przeprowadzili również niezwykle brutalną akcję likwidacyjną w Charsznicy, która cechowała się niezwykłym okrucieństwem i swoistą „spontanicznością”, przekładającą się na akty wandalizmu jak również wyszukanych sposobów zabijania ludności cywilnej. Na temat tego…

W lutym 1945 roku, a zatem zaraz po zakończeniu okupacji niemieckiej powstał plan utworzenia w Rabce ośrodka opiekuńczo-leczniczego dla dzieci żydowskich, który był próbą ratowania niezwykle trudnej sytuacji, jaka panowała w siedzibie Tymczasowego Komitetu Pomocy dla Ludności Żydowskiej w Krakowie przy Długiej 38. Uruchomiono tam jednocześnie sierociniec dla dzieci powracających z obozów. Ostatecznie dom dziecka w Rabce, przeznaczony dla najciężej chorych dzieci, otwarto na przełomie czerwca i lipca 1945 roku. Obejmował on trzy budynki wille Stasin, Juras i Niemen dla łącznie około 100 podopiecznych, pochodzących z Krakowa, Warszawy, Łodzi i innych miast. Na liście podopiecznych przebywających w sierocińcu latem 1945 roku widnieje 116 nazwisk dzieci, które doświadczyły koszmaru Zagłady. Pośród części lokalnej społeczności taka sytuacja wywołała oburzenie. Szczególnie przeciwny lokalizacji sierocińca był – cieszący się ogromnym zaufaniem…