W niedzielę 24 lipca 2022 r., w Hałbowie w miejscu gdzie Niemcy zamordowali 1250 Żydów, odbyły się uroczystości upamiętniające 80. rocznicę likwidacji getta w Nowym Żmigrodzie. Organizatorem ekumenicznego spotkania była Gmina Chrześcijańska im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie. Gminę Wyznaniową Żydowską w Krakowie reprezentowała delegacja z Tadeuszem Jakubowiczem na czele. Dziękujemy organizatorom oraz lokalnej społeczności za pamięć! Pełna relacja z wydarzenia: W Hałbowie uczczono pamięć zamordowanych Żydów z Nowego Żmigrodu foto: Bogdan Hućko
26 lipca 1400 r. król Władysław Jagiełło zainaugurował wykłady w byłej kamienicy Pęcherza (Collegium Regis Wladislai, Collegium Artistarum, Collegium Maius) znajdującej się na styku ulic św. Anny i Jagiellońskiej. Tym samym nastąpiło faktyczne odnowienie Uniwersytetu Krakowskiego (Uniwersytet Jagielloński). Przy tej okazji warto wspomnieć, że na miejscu odnowionego Uniwersytetu Krakowskiego znajdowała się niegdyś średniowieczna dzielnica żydowska. A zatem rodzi się pytanie, od kiedy w Krakowie mieszkają Żydzi, jeśli już w XIV wieku przy obecnej ul. św. Anny istniała wspomniana wyżej dzielnica żydowska? Tego tak naprawdę nie wiemy. Nauka jednak od czasów Majera Bałabana autora monumentalnego dwutomowego dzieła opublikowanego w 1936 r. pt. Historia Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304-1868, który przywołał jako jeden z pierwszych magiczną datę 1304 r., stwierdzającą istnienie ulicy żydowskiej (dzisiejsza ul. św. Anny)…
23 lipca 1930 roku w Przemyślu urodziła się Maria Orwid (Maria Pfeffer), była prekursorką psychiatrii rodziny i terapii rodzinnej w Polsce, uczennicą znanego krakowskiego psychiatry Antoniego Kępińskiego. Stworzyła pierwszą w Polsce Klinikę Psychiatrii Dzieci i Młodzieży w Krakowie, którą kierowała przez wiele lat. Pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskiej. Rodzice od najmłodszych lat poświęcali córce wiele uwagi, dbając o jej rozwój intelektualny. Po rozpoczęciu działań wojennych została wraz z rodziną przymusowo przesiedlona do getta, z którego udało im się wydostać. Do końca wojny ukrywała się na „aryjskich papierach” we Lwowie. Po wyzwoleniu przeniosła się do Krakowa, gdzie po zdaniu matury podjęła studia na Wydziale Lekarskim UJ. Po ukończeniu studiów ze specjalizacją w dziedzinie psychiatrii otrzymała pracę w krakowskiej Klinice Psychiatrycznej. W latach 1959-1964 wraz z m.in. Kępińskim stworzyli…
Dzisiaj, tj. 21.07.2022 r. delegacja Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie z Tadeuszem Jakubowiczem na czele, uczestniczyła w obchodach Dnia Pamięci o Żydowskiej Społeczności Dębicy, podczas którego odsłonięto mogiłę wyremontowaną przez Instytut Pamięci Narodowej Organizatorom oraz uczestnikom bardzo dziękujemy. W dniach 21-25 lipca 1942 r. w Dębicy Niemcy przeprowadzili likwidację tamtejszego getta. Akcja przebiegała według schematu, jaki Niemcy realizowali z wielką skrupulatnością, zatem „kilka dni wcześniej zebrano od ludności dokumenty, które złożono na Gestapo do podbicia. W dzień rozpoczęcia pierwszej likwidacji mieszkańców getta zwrócono im ostemplowane dokumenty. Wszyscy, którzy ich nie otrzymali, zmuszeni byli udać się na punkt zbiorczy, czyli na tzw. Księżą Łąkę. Tam dokonano selekcji. Zgromadzonych Żydów zmuszono do przejścia przed ustawionymi w szpaler SS-manami, którzy osoby uznane przez siebie za stare i chore odsyłali do…
21 lipca 1909 r., celem „wzmocnienia sił fizycznych wśród Żydów” został założony Żydowski Klub Sportowy Makkabi Kraków. W 1932 r., klub ten posiadał siedemnaście sekcji sportowych skupiających 1018 członków. Godłem klubu była tarcza Dawida, wpisana w koło, z literą M w pośrodku. Przyjęto biało-niebieskie barwy. Członkiem zwyczajnym mógł zostać każdy Żyd i każda Żydówka po ukończeniu 18 roku życia. Głównym inicjatorem powstania klubu był Henryk Leser oraz Ignacy Mahler, Adolf Weissmann, Bernard Lermer, Józef Leserkiewicz, Franiciszek Scheuer, Józef Weiss, Józef Schönberg, Marian Korngold. Stadion Makkabi Kraków znajdował się pomiędzy ulicami Koletek a Dietla. Po II wojnie światowej przejął go klub Nadwiślan Kraków. Sport żydowski na przełomie lat 20. i 30. XX wieku rozwijał się bardzo prężnie. Warto podkreślić, że założona w 1928 r., sekcja piłki ręcznej mężczyzn zdobyła w tym samym…
20 lipca 1898 r. w Krakowie urodził się Leopold Infeld syn Salomona i Ernestyny zd. Kahane: teoretyk fizyki, autor prac z ogólnej teorii względności (współpracował z A. Einsteinem), teorii pola i elektrodynamiki. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek Światowej Rady Pokoju. Sygnatariusz Manifestu Russella-Einsteina, sygnatariusz Listu 34. Uczęszczał do szkoły Wydziałowej im. Kazimierza Wielkiego, a następnie Akademii Handlowej. Po maturze (1916) podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, kierunek fizyka. W 1920 r. wyjechał na 8 miesięcy do Berlina, gdzie spotkał Einsteina. Po powrocie do Krakowa obronił doktorat (1921). W 1930 r. został asystentem a później docentem na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza. W 1933 r. został stypendystą fundacji Rockefellera, jeździł po świecie, wiele publikował. Wojnę spędził z dala od ogarniętej pożogą Europy, w Kanadzie. Posądzony o kontakty z komunistami w Polsce i możliwość sprzedaży im tajemnic wojskowych…
19 lipca lub sierpnia 1876 roku w Krakowie urodził się lekarz bakteriolog Filip Pinkus Eisenberg syn Abrahama i Estery ze Spirów.Eisenberg ukończył krakowskie III Gimnazjum, a następnie medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim (1899), uzupełniając swoją wiedzę dodatkowo w Wiedniu. W latach 1901-1902 był asystentem w Katedrze Higieny UJ u Odona Bujwida, pracował ponadto naukowo w paryskim Instytucie Pasteura pod kierunkiem Ilii Miecznikowa oraz w Katedrze Higieny Uniwersytetu we Wrocławiu u Richarda Pfeiffera. W okresie wojny polsko-bolszewickiej kierował Wojskowym Szpitalem Zakaźnym w Warszawie (1919-1920), był również dyrektorem Państwowej Stacji Bakteriologicznej w Krakowie (1933-1939). Eisenberg od roku 1933 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W czasie II wojny światowej przebywał we Lwowie, gdzie kierował Zakładem Mikrobiologii Instytutu Medycznego. Eisenberg interesował się głównie bakteriologią oraz diagnostyką i leczeniem chorób zakaźnych. Był…
15 lipca 1840 r. w Tarnowie urodził się Arnold Chaim de Porada Rapaport syn Dawida i Karoliny zd. Herz: radny miasta Krakowa w latach 1872-1881, poseł na Sejm Krajowy (1876-1907) i do Rady Państwa (1879-1907), prezes Towarzystwa Opieki nad Zaniedbanymi Chłopcami Starozakonnymi w Krakowie, fundator szkoły rzemieślniczej dla młodzieży żydowskiej w Krakowie, przewodniczący Komitetu Pomocy dla Ubogiej Ludności Żydowskiej w Galicji. Członek założyciel Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie. Adwokat, przemysłowiec, finansista oraz filantrop. Absolwent Gimnazjum św. Anny w Krakowie (1858) i Wydziału Prawa UJ (1862). Doktorat obronił w 1863 r. Pracował jako adwokat od 1870 roku w Krakowie i Wiedniu. Członek rad nadzorczych Galicyjskiego Zakładu Kredytowego Ziemskiego i Galicyjskiego Towarzystwa Parcelacji i Budowy oraz Galicyjskiego Banku dla Handlu i Przemysłu w Krakowie, współorganizator Banku Krajowego w…
15 lipca 1882 roku w Krakowie urodził się Szymon Feldblum syn Majera i Amalii z domu Weber: adwokat, radca prawny Gminy Żydowskiej w Krakowie, wiceprezes Towarzystwa Ochrony Lokatorów, jeden założycieli Żydowskiego Stowarzyszenia Humanitarnego B’nei B’rith – „Solidarność” w Krakowie, syjonista. Feldblum ukończył Gimnazjum św. Jacka w Krakowie (1900), a następnie prawo na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego (1906). Po ukończeniu studiów – jak pisze prof. Aleksander Skotnicki – został przyjęty do kancelarii legendarnego krakowskiego adwokata dr. Ludwika Szalaya (1857-1934), który prowadził swoją kancelarię w pałacu Goetza Okocimskiego, przy ul. Św. Jana 3. Adwokatem został po siedmioletniej kandydaturze. Po latach, gdy dr Szalay przechodził na emeryturę, pozostawił ją Feldblumowi, wiedząc w jakie ręce składa swoją wieloletnią tradycję, dobre imię i klientelę. (…) Był krasomówcą, który porywał za…
9 lipca 1918 r. z inicjatywy rabina Ozjasza Thona ukazał się pierwszy numer Nowego Dziennika, jednej z największych gazet żydowskich wydawanych w języku osiedlenia w Europie. Jeszcze w czasie wojny, Nowy Dziennik drukowany był w Przywozie k. Morawy Ostrawskiej, a jego krakowskie biuro mieściło się przy ul. Stradom 13. W późniejszym czasie dziennik miał swoją siedzibę przy ul. Orzeszkowej w Krakowie.Początkowo pismo miało trudności w wolnej Polsce, gdyż upubliczniało wiadomości o zajściach antyżydowskich. Wielokrotnie posuwano się do przejmowania nakładu Nowego Dziennika a nawet palenia go na stosach. 9 stycznia 1919 r. władze Poczty w porozumieniu z wojskiem odebrały debit pocztowy na Galicję i Śląsk Cieszyński, co równało się zawieszeniu wydawania pisma. Ilustrowany Kurier Codzienny pisał wtedy, że Nowy Dziennik „którego szaplty zapełnione były kłamliwymi napaściami na Polaków,…