15 listopada 1942 roku Niemcy przeprowadzili kolejne akcje deportacyjne z gett w Tarnowie i Rzeszowie. W Tarnowie po wyjściu robotników do pracy obstawiono dzielnicę żydowską. Wszystkich złapanych odsyłano na dworzec kolejowy, gdzie przygotowywano transport do obozu zagłady w Bełżcu. Zlikwidowano także wiele placówek pracy, a zatrudnionych w nich ludzi deportowano. Wywieziono wówczas ok. 2500-3000 Żydów, a około 30 zamordowano na miejscu. Po tej akcji podzielono getto na części A i B – dla pracujących i niepracujących. W Rzeszowie w wyniku akcji deportacyjnej wywieziono ok. 1500 Żydów do obozu śmierci w Bełżcu. Po tej akcji w rzeszowskim getcie zostało już tylko ok. 3500 mieszkańców. Również w Rzeszowie Niemcy podzielili getto na „getto A” – dla pracujących – znajdujące się na wschód od ul. Baldachowskiej oraz „getto B” –…

15 listopada 1881 roku w Warszawie urodził się Jan Hilary Lachs syn Bernarda i Reginy. Wychowywał się w rodzinie konserwatywnej, bowiem do dwunastego roku życia posługiwał się wyłącznie językiem żydowskim (jidysz). W 1902 roku uzyskał świadectwo dojrzałości w II Gimnazjum Rządowym w Warszawie, a następnie podjął naukę w Wyższej Szkole Technicznej w Karlsruhe gdzie studiował chemię. W latach 1904–1905 studiował na uniwersytecie w Lipsku, skąd przeniósł się na uniwersytet w Heidelbergu. Stopień doktorski uzyskał w 1910 roku. W 1911 roku udał się do Berlina i znalazł zatrudnienie w Pracowni Biologicznej Szpitala Miejskiego. W 1912 roku powrócił do Warszawy. Przez rok był asystentem prof. Jana Zawidzkiego, wybitnego chemika, późniejszego rektora Politechniki Warszawskiej (1918/1919). Publikował w tym czasie artykuły z wynikami własnych prac oraz zamieścił liczne recenzje z zakresu…

14 listopada 1943 roku Niemcy zlikwidowali obóz pracy dla Żydów w Bieżanowie (Judenarbeitslager III – Julag). Tego dnia grupę sześćdziesięciu więźniów wysłano do obozu w Płaszowie, a następnie rozstrzelano, tylko nielicznych wywieziono do obozu w Skarżysku. W tym czasie zostały także zlikwidowane pozostałe obozy pracy dla ludności żydowskiej: Julag I w Płaszowie oraz Julag II w Prokocimiu. Obozy pracy dla Żydów w Płaszowie, Prokocimiu i Bieżanowie wpisują się w tragiczne losy więźniów ginących od morderczej pracy. Ich istnienie, choć krótkie, pochłonęło wiele ofiar spośród ludności żydowskiej pochodzącej z Krakowa i okolic. Niestety, o istnieniu tych obozów pamięta dzisiaj niewiele osób. Co więcej, miejsca, gdzie były zlokalizowane, w żaden sposób nie są oznaczone. Jedynie wąska grupa ludzi interesująca się tym tematem zdaje sobie sprawę, że w tych miejscach…

14 listopada 1876 roku w Krakowie urodził się Chaim Hilfstein syn Jakuba i Zofii zd. Rosner; działacz społeczno-polityczny, syjonista. Lekarz specjalista chorób wewnętrznych pracował min. w szpitalu św. Łazarza Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie (1897), oraz medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim (doktorat uzyskał w 1904 roku). W listopadzie 1918 roku członek Żydowskiej Rady Narodowej dla Zachodniej Galicji. Współzałożyciel w roku 1897 Związku Żydowskiej Młodzieży „Przed-świt-Haszahar” będącego pierwszym stowarzyszeniem syjonistycznym w Krakowie. Niemal przez cały okres międzywojenny obok Ozjasza Thona był jednym z liderów Organizacji Syjonistycznej Małopolski Zachodniej i Śląska. Był delegatem na kongresy syjonistyczne w Karlsbadzie (1921), Wiedniu (1925) oraz Bazylei (1927). Współzałożyciel Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Tarbuth” (1922). Od roku 1922 wchodził w skład władz Nowego Dziennika. Wiele uwagi poświęcał szkolnictwu wspierając je na wszystkich poziomach, za co…

13 listopada 1888 roku w Chrzanowie urodził się Ignacy Izaak Schwarzbart syn Markusa Saula i Chany z Michalików; adwokat, polityk oraz publicysta. Poseł na Sejm V kadencji (1938-1939), członek Rady Narodowej RP na uchodźstwie, członek Rady Krakowskiej Gminy Wyznaniowej (1924-1936) oraz Rady Miejskiej (1933-1939). Ukończył Gimnazjum w Podgórzu (1908) – późniejsze VI Państwowe Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki, a następnie prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (doktorat w 1913 roku). Po studiach prowadził kancelarią adwokacją. W okresie I wojny światowej służył najpierw w armii austro-węgierskiej a następnie w Wojsku Polskim. W latach 1921–1925 redaktor naczelny syjonistycznego krakowskiego Nowego Dziennika. Należał do Komitetu Administracyjnego Światowego Kongresu Żydów. W czasie Zagłady organizował pomoc dla Żydów. W roku 1946 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie zaangażował się w działalność międzynarodowych organizacji żydowskich. W instytucie…

10 listopada 1643 roku przybył do Krakowa rabin Jomtobh Lippman Heller (1579-1654) celem objęcia funkcji drugiego rektora krakowskiej jesziwy oraz rabina Krakowa. Heller był wybitnym talmudystą oraz autorem literatury religijnej jak również wielu dzieł kabalistycznych, filozoficznych, matematycznych i astronomicznych. Urodził się w Wallerstein i jak pisze Majer Bałaban – był to Żyd zupełnie innego typu, niż Żydzi polscy. Spokojny, syntetyczny nie lubiący pilpulistyki. Jomtobh Lippman Heller przed przybyciem do Krakowa był rabinem w Czechach (Praga, Nikolsburg na Morawach), Austrii (Wiedeń) oraz w Polsce (Niemirowo na Podolu oraz Włodzimierz Wołyński). Przez 28 lat pełnił funkcje dajana w Pradze. W obliczu toczącej się wojny 30-letniej stanął w obliczu określenia wysokości kontrybucji, jaką mieli płacić poszczególni członkowie praskiej gminy. Jako człowiek uczciwy, starał się, aby ciężar kontrybucji ponosili głównie najbogatsi…

9 listopada 1831 roku urodził się Antoni Rosner syn Dawida, jeden z pionierów dermatologii polskiej a zarazem wybitny dydaktyk. Pochodził z rodziny tarnowskich Żydów. Przez rodziców wychowywany był w duchu poszanowania tradycji żydowskiej, jaki i w głębokim patriotyzmie oraz umiłowaniu ojczyzny. Studia lekarskie ukończył w Wiedniu, tam też się doktoryzował. W 1862 roku habilitował się jako pierwszy w dziejach Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) z zakresu dermatologii i wenerologii. Został następnie powołany na stanowisko docenta dermatologii UJ. Dopiero w roku 1894 otrzymuje profesurę zwyczajna rzeczywistą. Był jednym z ostatnich lekarzy przyjmujących w zabytkowym szpitalu św. Ducha. Dom Rosnerów był znany w ówczesnym Krakowie, a profesor uchodził nie tylko za znakomitego diagnostę i wytrawnego terapeutę, lecz także za ozdobę towarzystwa. Bliskie, wręcz przyjacielskie stosunki łączyły go z rodziną…

6 listopada 1902 r. w Drohobyczu urodziła się Diana Reiter jedna z pierwszych kobiet architektek w Krakowie. Absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej. Autorka m.in. dwóch krakowskich kamienic przy ul. Beliny-Prażmowskiego 26 oraz Pawlikowskiego 16. Członkini Związku Architektów Województwa Krakowskiego, oraz Związku Inżynierów Żydów. Od sierpnia 1940 r. pracowała w biurze projektowym m.in. Kazimierza Kulczyńskiego. Czytaj więcej: In Memoriam – Pamięci Architektów Polskich Diana Reiter została zamordowana w sierpniu 1943 r. w obozie pracy w Płaszowie na rozkaz Amona Goetha. Jej tragiczna śmierć została uwieczniona w wielu wspomnieniach Ocalonych z Zagłady, oraz w filmie Lista Schindlera