4 sierpnia 1906 r. w Wiedniu urodził się Juliusz Madritsch: wiedeński biznesmen prowadzący działalność podczas wojny w Krakowie. Uhonorowany w 1964 r. jako Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przez Instytut Jad Waszem. Wiosną 1940 r. Madritsch przyjechał do Krakowa, aby uniknąć wstąpienia do niemieckich sił zbrojnych gdzie otworzył szwalnię zatrudniając ok. 800 osób. Od samego początku cechował się „ludzkim podejściem do Żydów” co w tamtych czasach było bardzo rzadkie pośród mu podobnych przedsiębiorców, którzy usiłowali wszelkimi dostępnymi metodami się wzbogacić. Zapewniał swoim pracownikom godziwe warunki żywieniowe jak również dobre – na miarę tamtych czasów – warunki pracy. Tuż przed likwidacją krakowskiego getta w marcu 1943 roku Madritsch wraz z Oswaldem Bosko zatrudnili wielu Żydów, chcąc tym samym uchronić ich przed śmiercią. Dzieci przekazano na przechowanie do polskich rodzin…
Przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie z Tadeuszem Jakubowiczem na czele (Adam Klimek, Michał Zieliński oraz Michał Zajda) w dniu 2 sierpnia br., uczestniczyli w uroczystym wydarzeniu związanym z Europejskim Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu Romów i Sinti, które odbyło się na terenie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. 2 sierpnia br. minęła 78. Rocznica likwidacji „Rodzinnego obozu dla Cyganów” w KL Auschwitz. Przypomnijmy sobie, dlaczego do tego doszło. Zagłada Romów w okresie II wojny światowej była prowadzona w myśl zasady – zabić wszystkich, bez wyjątków, albowiem Romowie – tak jak i Żydzi – nie spełniali nazistowskich kryteriów rasowo-biologicznych i jako element gorszy mieli zostać zlikwidowani. W 1933 r. wraz z dojściem do władzy Hitlera, w Niemczech rozpoczął się proces stopniowego pozbawiania Romów podstawowych praw obywatelskich, które i tak wcześniej…
1 sierpnia 1889 r. w Tarnopolu urodził się Aleksander Bieberstein; lekarz, kronikarz krakowskiego getta, działacz społeczny. Po odzyskaniu niepodległości pracował jako lekarz w Wojsku Polskim a następnie w Ubezpieczalni Społecznej. W 1942 r. zorganizował w krakowskim getcie szpital zakaźny i kierował nim do samego końca. Sprawował również funkcję prezesa zarządu Zakładu Sierot Żydowskich, którą pełnił do czasu likwidacji tej placówki. Był więźniem obozów w Płaszowie i Gross-Rosen. Po wojnie, do roku 1958, kierował Wydziałem Zdrowia Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie. W roku 1959 wyemigrował do Izraela.Aleksander Bieberstein jest autorem jednej z najważniejszych prac poświęconych historii krakowskich Żydów w okresie okupacji niemieckiej pt. Zagłada Żydów w Krakowie, wydanej przez Wydawnictwo Literackie w serii Cracoviana w 1986 r. W odautorskim słowie niniejszej pracy napisał:Przez 50 lat żyłem i pracowałem…
W niedzielę 24 lipca 2022 r., w Hałbowie w miejscu gdzie Niemcy zamordowali 1250 Żydów, odbyły się uroczystości upamiętniające 80. rocznicę likwidacji getta w Nowym Żmigrodzie. Organizatorem ekumenicznego spotkania była Gmina Chrześcijańska im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie. Gminę Wyznaniową Żydowską w Krakowie reprezentowała delegacja z Tadeuszem Jakubowiczem na czele. Dziękujemy organizatorom oraz lokalnej społeczności za pamięć! Pełna relacja z wydarzenia: W Hałbowie uczczono pamięć zamordowanych Żydów z Nowego Żmigrodu foto: Bogdan Hućko
26 lipca 1400 r. król Władysław Jagiełło zainaugurował wykłady w byłej kamienicy Pęcherza (Collegium Regis Wladislai, Collegium Artistarum, Collegium Maius) znajdującej się na styku ulic św. Anny i Jagiellońskiej. Tym samym nastąpiło faktyczne odnowienie Uniwersytetu Krakowskiego (Uniwersytet Jagielloński). Przy tej okazji warto wspomnieć, że na miejscu odnowionego Uniwersytetu Krakowskiego znajdowała się niegdyś średniowieczna dzielnica żydowska. A zatem rodzi się pytanie, od kiedy w Krakowie mieszkają Żydzi, jeśli już w XIV wieku przy obecnej ul. św. Anny istniała wspomniana wyżej dzielnica żydowska? Tego tak naprawdę nie wiemy. Nauka jednak od czasów Majera Bałabana autora monumentalnego dwutomowego dzieła opublikowanego w 1936 r. pt. Historia Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304-1868, który przywołał jako jeden z pierwszych magiczną datę 1304 r., stwierdzającą istnienie ulicy żydowskiej (dzisiejsza ul. św. Anny)…
23 lipca 1930 roku w Przemyślu urodziła się Maria Orwid (Maria Pfeffer), była prekursorką psychiatrii rodziny i terapii rodzinnej w Polsce, uczennicą znanego krakowskiego psychiatry Antoniego Kępińskiego. Stworzyła pierwszą w Polsce Klinikę Psychiatrii Dzieci i Młodzieży w Krakowie, którą kierowała przez wiele lat. Pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskiej. Rodzice od najmłodszych lat poświęcali córce wiele uwagi, dbając o jej rozwój intelektualny. Po rozpoczęciu działań wojennych została wraz z rodziną przymusowo przesiedlona do getta, z którego udało im się wydostać. Do końca wojny ukrywała się na „aryjskich papierach” we Lwowie. Po wyzwoleniu przeniosła się do Krakowa, gdzie po zdaniu matury podjęła studia na Wydziale Lekarskim UJ. Po ukończeniu studiów ze specjalizacją w dziedzinie psychiatrii otrzymała pracę w krakowskiej Klinice Psychiatrycznej. W latach 1959-1964 wraz z m.in. Kępińskim stworzyli…
Dzisiaj, tj. 21.07.2022 r. delegacja Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie z Tadeuszem Jakubowiczem na czele, uczestniczyła w obchodach Dnia Pamięci o Żydowskiej Społeczności Dębicy, podczas którego odsłonięto mogiłę wyremontowaną przez Instytut Pamięci Narodowej Organizatorom oraz uczestnikom bardzo dziękujemy. W dniach 21-25 lipca 1942 r. w Dębicy Niemcy przeprowadzili likwidację tamtejszego getta. Akcja przebiegała według schematu, jaki Niemcy realizowali z wielką skrupulatnością, zatem „kilka dni wcześniej zebrano od ludności dokumenty, które złożono na Gestapo do podbicia. W dzień rozpoczęcia pierwszej likwidacji mieszkańców getta zwrócono im ostemplowane dokumenty. Wszyscy, którzy ich nie otrzymali, zmuszeni byli udać się na punkt zbiorczy, czyli na tzw. Księżą Łąkę. Tam dokonano selekcji. Zgromadzonych Żydów zmuszono do przejścia przed ustawionymi w szpaler SS-manami, którzy osoby uznane przez siebie za stare i chore odsyłali do…
21 lipca 1909 r., celem „wzmocnienia sił fizycznych wśród Żydów” został założony Żydowski Klub Sportowy Makkabi Kraków. W 1932 r., klub ten posiadał siedemnaście sekcji sportowych skupiających 1018 członków. Godłem klubu była tarcza Dawida, wpisana w koło, z literą M w pośrodku. Przyjęto biało-niebieskie barwy. Członkiem zwyczajnym mógł zostać każdy Żyd i każda Żydówka po ukończeniu 18 roku życia. Głównym inicjatorem powstania klubu był Henryk Leser oraz Ignacy Mahler, Adolf Weissmann, Bernard Lermer, Józef Leserkiewicz, Franiciszek Scheuer, Józef Weiss, Józef Schönberg, Marian Korngold. Stadion Makkabi Kraków znajdował się pomiędzy ulicami Koletek a Dietla. Po II wojnie światowej przejął go klub Nadwiślan Kraków. Sport żydowski na przełomie lat 20. i 30. XX wieku rozwijał się bardzo prężnie. Warto podkreślić, że założona w 1928 r., sekcja piłki ręcznej mężczyzn zdobyła w tym samym…
20 lipca 1898 r. w Krakowie urodził się Leopold Infeld syn Salomona i Ernestyny zd. Kahane: teoretyk fizyki, autor prac z ogólnej teorii względności (współpracował z A. Einsteinem), teorii pola i elektrodynamiki. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek Światowej Rady Pokoju. Sygnatariusz Manifestu Russella-Einsteina, sygnatariusz Listu 34. Uczęszczał do szkoły Wydziałowej im. Kazimierza Wielkiego, a następnie Akademii Handlowej. Po maturze (1916) podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, kierunek fizyka. W 1920 r. wyjechał na 8 miesięcy do Berlina, gdzie spotkał Einsteina. Po powrocie do Krakowa obronił doktorat (1921). W 1930 r. został asystentem a później docentem na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza. W 1933 r. został stypendystą fundacji Rockefellera, jeździł po świecie, wiele publikował. Wojnę spędził z dala od ogarniętej pożogą Europy, w Kanadzie. Posądzony o kontakty z komunistami w Polsce i możliwość sprzedaży im tajemnic wojskowych…
19 lipca lub sierpnia 1876 roku w Krakowie urodził się lekarz bakteriolog Filip Pinkus Eisenberg syn Abrahama i Estery ze Spirów.Eisenberg ukończył krakowskie III Gimnazjum, a następnie medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim (1899), uzupełniając swoją wiedzę dodatkowo w Wiedniu. W latach 1901-1902 był asystentem w Katedrze Higieny UJ u Odona Bujwida, pracował ponadto naukowo w paryskim Instytucie Pasteura pod kierunkiem Ilii Miecznikowa oraz w Katedrze Higieny Uniwersytetu we Wrocławiu u Richarda Pfeiffera. W okresie wojny polsko-bolszewickiej kierował Wojskowym Szpitalem Zakaźnym w Warszawie (1919-1920), był również dyrektorem Państwowej Stacji Bakteriologicznej w Krakowie (1933-1939). Eisenberg od roku 1933 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W czasie II wojny światowej przebywał we Lwowie, gdzie kierował Zakładem Mikrobiologii Instytutu Medycznego. Eisenberg interesował się głównie bakteriologią oraz diagnostyką i leczeniem chorób zakaźnych. Był…