Pogrom Żydów w Krakowie w 1407 r.

27 marca 1407 r., a zatem „we wtorek po świętach Wielkiejnocy – czytamy w kronice Jana Długosza – z błahego, jak to bywa, powodu wybuchł w Krakowie bunt ludu. Gdy kanonik wiślicki mistrz Budek, po wygłoszeniu kazania do ludu w kościele Św. Barbary, miał schodzić z ambony, powiedział, że kartka, którą położono na ambonie, zawiera prośbę i napomnienia, żeby ogłosił ludowi pewne nowe wydarzenia, straszny występek, ale on tę prośbę celowo pominął milczeniem, ponieważ podobne ostrzeżenie wywołało, jak wiadomo, w mieście Pradze wielkie rozruchy. Na nalegania tłumu, który zbyt pożądliwie chciał poznać wiadomość i na jego prośby, by nie ociągał się powiedzieć, o co chodzi, wszedłszy z powrotem na ambonę, lekkomyślniej niż przystało magistrowi i kaznodziei, podaje do publicznej wiadomości niegodziwą prośbę. Ta prośba zaś zawierała wiadomość,…

Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów.

Dzisiaj tj. 24 marca obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów – święto ustanowione przez polski parlament w 2018 roku.  Wybór daty nawiązuje do dnia, w którym Niemcy w 1944 r. zamordowali w Markowej rodzinę Ulmów: Józefa i Wiktorię oraz ich dzieci, wraz z ukrywającymi się u nich Żydami. Na te okoliczność Wojewoda Małopolski Łuksza Kmita oraz Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie dr hab. Filip Musiał złożyli kwiaty pod pomnikiem znajdującym się obok jednego z najstarszych cmentarzy żydowskich w Krakowie (obecnie jest to ogrodzony teren) przy ulicy Szerokiej oraz pod tablicą poświęconą krakowskiej ŻEGOCIE przy ul. Jagiellońskiej 11. Modlitwę odprawił Rabin Gminy Wyznaniowej w Krakowie Boaz Gadka.

Estera Hadasa Broder (1900-1944)

20 marca 1900 r. w Krakowie urodziła się Estera Hadasa Broder córka Efroima Schindlera oraz Małki Lei z domu Gutwürth: nauczycielka, botaniczka. W 1920 r. ukończyła krakowskie Gimnazjum św. Jacka a następnie podjęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które ukończyła w 1926 r. uzyskując stopień doktora filozofii w zakresie botaniki. Zaraz po studiach przeniosła się do Łodzi, gdzie uczyła biologii i geografii. Ponadto praktykowała w Gimnazjum Żeńskim Towarzystwa Żydowskich Szkół Średnich w Łodzi. W latach 1929–1930 zdała egzaminy naukowe przed Państwową Komisją Egzaminacyjną w Krakowie dla Kandydatów na Nauczycieli Szkół Średnich w zakresie botaniki z zoologią i geografii z geologią – specjalizując się w fizjologii rozwoju. Zaraz na początku wojny została wysiedlona z Łodzi i powróciła do Krakowa. Uczestniczyła w tajnym nauczaniu. W marcu 1941 r.…

Chaim Hirszman

19 marca 1946 r. w Lublinie we własnym mieszkaniu zastrzelony został Chaim Hirszman. Był on jednym z trzech więźniów, którym udało się uciec z obozu zagłady w Bełżcu. Zarówno w dokumentach źródłowych jak i w opracowaniach historycznych mamy do czynienia z różnymi wersjami tego zdarzenia. Podawane są też różne powody jego śmierci. Według M.J. Chodakiewicza zabity był funkcjonariuszem UB i z tego powodu został zastrzelony przez żołnierzy Tajnej Organizacji Wojskowej. Z kolei źródła żydowskie podawały, że był on byłym funkcjonariuszem UB. Wątpliwości i niejasności wyjaśnił dopiero Dariusz Libionka. Zdaniem Autora Hirszman był funkcjonariuszem UB od listopada 1944 do 1 marca 1946 r. Z MBP został zwolniony na własną prośbę. Podczas służby w aparacie bezpieczeństwa był niezbyt sumiennym i gorliwym funkcjonariuszem. Zamordowany został we własnym mieszkaniu w Lublinie…

Józef Michał Rosenblatt (1853-1917)

19 marca 1853 r. w Krakowie urodził się Józef Michał Rosenblatt syn Joachima i Karoliny z domu Einblid; adwokat, prawnik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie prawo na UJ. W 1876 r. uzyskał doktorat z zakresu prawa. Stypendium rządowe umożliwiło mu uczestnictwo w wykładach i seminariach w Berlinie, Lipsku i Monachium. Po powrocie do Krakowa w 1877 r. uzyskał habilitację i rozpoczął pracę naukową oraz dydaktyczną z zakresu prawa karnego i procesu karnego na UJ. W 1884 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1893 r. profesora zwyczajnego. Latach 1877-1882 praktykował w biurze adwokackim, przeważnie jako obrońca w sprawach karnych. Opublikował wiele cenionych prac naukowych min. w: „Czasopiśmie Prawniczym i Ekonomicznym”, lwowskim „Prawniku”, „Przeglądzie Sądowym”, „Gazecie Sądowej Warszawskiej”, a także…

Nowe wykonanie Es’brennt! W 80. rocznicę likwidacji getta w Krakowie.

14 marca 1943 roku ostatecznie przestało istnieć krakowskie getto, po zaledwie dwóch dniach akcji likwidacyjnej. Pośród żydowskiego ruchu oporu krążyła piosenka עס ברענט – Es’brennt! ( ,,Płonie!’’) Mordechaja Gebirtiga. Jej melodia była szyfrem używanym do potajemnej komunikacji pomiędzy żydowskimi więźniami przebywającymi na w więzieniu na Montelupich, a z czasem stała się cichym hymnem ruchu oporu w krakowskim getcie. W 80 rocznice tych wydarzeń prezentujemy Państwu nowe tłumaczenie literackie utworu, autorstwa Mateusza Leona Rychlaka, w wykonaniu Karoliny i Jakuba Borowczyków. Zapraszamy do zapoznania się z materiałem na naszym Facebooku: LINK DO POSTU: https://fb.watch/jfPdQCY7u3/ Wszystkim, którzy przyczynili się do powstania projektu serdecznie dziękujemy! Wykonanie:  Karolina Borowczyk – mezzosopran  Jakub Borowczyk – kontratenor  Witosława Frankowska – fortepian Realizacja nagrania:  Aranżacja – Witosława Frankowska  Nagrania audio – Karolina Borowczyk i Jakub…