21 października 1903 r. w Warszawie urodził się Marek Wjasblum; historyk, badacz dziejów reformacji w Polsce. Wychował się w rodzinie kupieckiej. Ukończył historię na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1926 r. Zajmował się dziejami reformacji w Polsce oraz badaniami nad polską reformacją i renesansem. W 1928 r. obronił doktorat i powrócił do Warszawy, gdzie zmagał się z ciężką codziennością – „zawsze byłem Żydem dla Polaków i Polakiem dla Żydów”, pisał rozgoryczony. Nie należał do gminy żydowskiej, a jego zdecydowanie lewicowe poglądy uniemożliwiały mu objęcie posady na którymś z uniwersytetów polskich. Wojna zastała go na terenach zagarniętych przez Armię Czerwoną. Jego rodzina znalazła się w strefie niemieckiej w wyniku, czego została zamordowana. Trafił do formowanej w ZSRR armii polskiej jako Józef Nowak (był poszukiwany przez NKWD). W roku 1943 znalazł się w Jerozolimie a następnie w Wielkiej Brytanii. W Polsce nie miła nikogo i niedane mu było nigdy do kraju powrócić. Jego polsko-żydowskie pochodzenie nie ułatwiało starań o pracę, stwierdził, że angielskie getto nie jest wcale lepsze dla Polaka niż polskie dla Żyda. Na emigracji wiele publikował, pasjonował się językiem esperanto. Działał w Polskim Towarzystwie Historycznym w Wielkiej Brytanii i Polskim Towarzystwie Naukowym na Obczyźnie.

Marek Wjasblum zmarł 18 lutego 1962 roku w Londynie

Czytaj więcej: Zdzisław Pietrzyk, Marek Wajsblum (1903-1962) [w:] Uczeni żydowskiego pochodzenia we współczesnych dziejach Uniwersytetu Jagiellońskiego, pod red. Wiesław Kozub-Ciembroniewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014

Zdjęcie pochodzi z zasobu Biblioteki Jagiellońskiej.