31 maja 1904 roku w Krakowie urodził się Stefan Ritterman syn Izydora oraz Marii zd. Dawidowicz: profesor Uniwerystetu Jagiellońskiego, prodziekan Wydziału Prawa UJ. W 1922 roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim UJ. Dość szybko, bo już rok później zmienił kierunek i został studentem Wydziału Prawa UJ. Ritterman był niezwykle wszechstronnie uzdolniony, bowiem równolegle ze studiami prawniczymi ukończył studia muzyczne w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie oraz władał biegle trzema językami obcymi – rosyjskim, niemieckim i francuskim. Tytuł magistra prawa uzyskał w 1927 roku a już dwa lata później stopień doktora. W momencie rozpoczęcia działań wojennych w 1939 roku uciekł do Lwowa, następnie jako „wróg klasowy” został zesłany przez sowieckiego okupanta za Ural. W 1946 roku wrócił do Polski. W 1956 roku został powołany na stanowisko docenta, a…

31 maja 1897 roku w Nowym Sączu urodziła Zofia Ameisenowa córka Maurycego i Jadwigi zd. Jachet; profesor historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kustosz Biblioteki Jagiellońskiej. W 1915 roku rozpoczęła studia na Wydziale filozoficznym UJ, gdzie studiowała historię sztuki i archeologię. Po zakończeniu studiów podjęła pracę w Bibliotece Jagiellońskiej, zajmując się zbiorami graficznymi oraz problematyką żydowskiej ikonografii Starego Testamentu, należąc już wtedy do czołówki badaczy dziejów średniowiecza. Po wybuchu wojny wyjechała do Lwowa następnie Łucka oraz Kosowa, gdzie trafiła do getta. Wraz z mężem udało się jej uciec do Rumunii, znajdując schronienie na Bukowinie, a następnie w jednym z bukaresztańskich klasztorów. Po zakończeniu wojny powróciła do pracy w Bibliotece Jagiellońskiej. Pomimo możliwości wyjazdu do Palestyny, nie zdecydowała się opuścić „swoich” zbiorów, była bowiem bardzo zaangażowana w życie…

Zagłada krakowskich Żydów zaczęła się pod koniec maja 1942 r., wraz z rozpoczęciem przeglądu kart rozpoznawczych, które zezwalały na pozostanie w getcie. Działania te miały na celu wyselekcjonowanie ludzi nielegalnie przebywających w getcie. Niemieckie władze okupacyjne przyjęły zasadę, iż wysiedleniu podlegały osoby bezrobotne, które ukończyły 55 rok życia. Zatem o życiu lub śmierci decydowała ważna pieczątka potwierdzająca zatrudnienie. W nocy z 31 maja na 1 czerwca 1942 r. zgromadzono na placu Zgody pierwszą grupę Żydów, których dwa dni później skierowano do obozu zagłady w Bełżcu. Akcje kontynuowano w kolejnych dniach czerwca. Ogółem podczas tych akcji wysiedleniowych – jak podaje Elżbieta Rączy w książce pt. Zagłada Żydów w dystrykcie krakowskich w latach 1939-1945 – zamordowano „na miejscu” ok. 120-300 osób i deportowano do Bełżca od 5000 do 7000…

25 maja 1884 roku w Tyśmienicy urodził się Józef Reinhold: sędzia, profesor prawa Uniwersytet Jagiellońskiego.W 1902 roku Reinhold ukończył szkołę średnią w Stanisławowie. Niebawem rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu Lwowskiego. Jednak po dwóch latach przeniósł się na Wydział Prawa Uniwersytetu Wiedeńskiego, gdzie w 1906 roku otrzymał absolutorium a już rok później uzyskał stopień doktora praw. W latach 1908-1909 Reinhold podjął studia uzupełniające w Berlinie na słynnym seminarium F. Liszta, po których ukończeniu powrócił do Wiednia, gdzie odbył praktykę sądową w tamtejszym sądzie handlowym. W 1910 roku objął posadę auskultanta sądowego przy Sądzie Krajowym w Krakowie.Osiedlenie się J. Reinholda w Krakowie – jak pisze Andrzej Dziadzio – nie było jednak dla niego zbyt wielkim wyrzeczeniem. Jako galicyjski Żyd uważał język polski za swój ojczysty.…

25 maja 1865 r. w Rzeszowie urodził się Dawid Alter Kurzmann; krakowski kupiec, społecznik, filantrop.Do Krakowa przybył w 1887 r. i zamieszkał na Kazimierzu przy ul. Mostowej 10, zaś po wysiedleniu w 1941 r. zmuszony został do osiedlenia się przy placu Zgody 16 (dzisiejszy Plac Bohaterów Getta). Związany z ruchem chasydzkim oraz z domem modlitwy Reb Aron, znajdującym się przy ul. Józefa 33. Jednocześnie aktywnie działał w Agudzie (Agudat Israel – międzynarodowa partia polityczna zrzeszająca ortodoksyjnych żydów), będąc wiceprzewodniczącym krakowskiego oddziału. Udzielał się również w lokalnym środowisku żydowskim, wstępując nawet w 1937 r. do zarządu nowo tworzonej krakowskiej gminy wyznaniowej żydowskiej, gdzie odpowiadał za sprawy religijne. Już wiele lat przed wybuchem wojny, Kurzmann wspierał najstarszy żydowski sierociniec mieszczącym się przy ul. Dietla 64, zapewniając przebywającym tam dzieciom…

23 maja 1870 roku w Krakowie urodził się Ignacy Landau syn Mojżesz i Rebeki zd. Breiter. Absolwent gimnazjum św. Jacka w Krakowie (1887) i Wydział Prawa UJ (1891), doktorat (1893). Adwokat. Radny miasta Krakowa (1905-1924, 1926-1934). Trzykrotnie wybierany na urząd wiceprezydenta miasta Krakowa (1929, 1931, 1933). Zwolennik asymilacji współtwórca, wraz dr. A. Grossem, Stronnictwa Niezawisłych Żydów, członek Stronnictwa Polskiej Demokracji, poseł do Sejmu Krajowego z listy demokratów (1908-1913), rzecznik faktycznego równouprawnienia ludności żydowskiej, sygnatariusz odezwy żydowskiej z sierpniu 1914 roku, popierającej polskie dążenia niepodległościowe. Członek Rady Naczelnej Zjednoczenia Polaków Wyznania Mojżeszowego Wszystkich Ziem Polskich, współzałożyciel Unii Narodowo-Państwowej. Członek Stowarzyszenia „Solidarność”, krakowskiego oddziału Stowarzyszenia „B’nei B’rith”. Inicjator utworzenia komitetu dla niesienia pomocy na rzecz ofiar krwawych zajść w Drohobyczu w czasie wyborów do Rady Państwa w 1911 roku,…

19 maja 1883 roku w Przemyślu urodził się Maksymilian Rose syn Eliasza; lekarz neurolog, neuroanatom oraz psychiatra. Profesor neurologii i psychiatrii na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Maksymilian Rose ukończył studia medyczne z wyróżnieniem na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W późniejszym okresie pobierał nauki w wielu europejskich klinikach. Min. W latach 1911–1912 był asystentem w kantonalnym Zakładzie dla Umysłowo Chorych w Rheinau w Szwajcarii. Od 1912 roku pracował w pracowni neurologicznej Zakładu Anatomii Opisowej UJ. W okresie I wojny światowej był lekarzem batalionowym w Legionach Polskich, a następnie kierował oddziałem neurologiczno-psychiatrycznym szpitali garnizonowych w Przemyślu i Krakowie. Prowadził też praktykę lekarską. W 1925 roku obejmuje stanowisko kierownika oddziału w Instytucie Cesarza Wilhelma w Berlinie. W 1928 roku został docentem neurologii Uniwersytetu Warszawskiego. Podejmuje również pracę w Szpitalu Psychiatrycznym…

14 maja 1944 roku w obozie płaszowskim odbyła się chyba najstraszniejsza akcja, jaką mogli wyreżyserować Niemcy. Kiedy pod Kinderheim (obozowy dom dziecka) podjechały samochody ciężarowe, z głośników popłynęła znana niemiecka piosenka dla dzieci pt. Mamusi, podaruj mi konika (niem. Mamatschi schenke mir Pferdchen). W tym momencie Niemcy załadowali w brutalny sposób dzieci do samochodów, które wyjechały z obozu. Jaki los spotkał te dzieci, chyba nie musimy pisać … W powszechnym odczuciu dzień ten był uznawany za najtragiczniejszy w dziejach całego obozu w Płaszowie.

11 maja 1913 roku w Sławucie urodził się Włodzimierz Sztejn (Stein), syn Nauma. Sławuta była miastem, w którym etnicznie dominowali Żydzi, stanowiąc około 1870 roku niemal 65% ogółu mieszkańców. W okresie międzywojennym znajdowała się w granicach ZSRR, będąc miasteczkiem położonym przy granicy z Polską. Podczas II wojny światowej Niemcy zamordowali niemal wszystkich żydowskich mieszkańców ówczesnej Sławuty, a jednym z niewielu, którzy przeżyli, był właśnie Włodzimierz Sztejn.Po agresji niemieckiej na ZSRR 22 czerwca 1941 roku jako żołnierz Armii Czerwonej, trafia do niewoli. Aby zatrzeć swoje żydowskie pochodzenie, niszczy dokumenty, ale musi jeszcze wytłumaczyć obrzezanie. Właściwie na poczekaniu tworzy swoje fikcyjne muzułmańskie korzenie. Od tego momentu zaczyna funkcjonować jako czerkieski żołnierz Armii Czerwonej, Emir Art. Husein. Znając podstawy języka arabskiego oraz modlitwy muzułmańskie, przez wiele dni skutecznie udowadnia otaczającemu go światu,…