30 kwietnia 1638 roku Izak Jakubowicz otrzymał pozwolenie od króla na budowę synagogi. Jednak nim przejdziemy do samej synagogi, słów kilka o rodzinie Jakubowiczów, której chwałą i ostoją był Izak, zwany zdrobniale Reb Ajzyk reb Jekeles. Protoplastą tej rodziny jest Mojżesz Eberls, którego synem jest Jakób, zdrobniale reb Jekele – Jakóbek Bogaty, senior gminy i członek komisji kodyfikacyjnej („Rady siedmiu”), która w roku 1595 opracowała statut kahału. Jekele miał dwóch synów: Izaka i Mojżesza. Izak Jakubowicz był seniorem gminy prawie przez całe życie (1608-1647) oddając władzę już jako staruszek najstarszemu synowi Mojżeszowi. Izak prowadził różne interesy: pożyczał pieniądze pod zastaw, handlował złotem, srebrem i jedwabiem. Powszechnie nazywany był Izakiem Bogatym a swój sklep prowadził nieopodal Starej synagogi na Kazimierzu. Jakubowicz mieszkał na rogu cmentarza, naprzeciw ufundowanej przez…

30 kwietnia 1959 roku odbyła się uroczystość przekazania Starej Synagogi przez Kongregację Wyznania Mojżeszowego w Krakowie (obecnie Gminę Żydowską w Krakowie), Muzeum Historycznemu Miasta Krakowa. Na jednym ze zdjęć widoczny jest Przewodniczący ówczesnej Kongregacji Maciej Jakubowicz. Po utworzeniu getta w Podgórzu i przesiedleniu doń wszystkich mieszkających w Krakowie Żydów, zarząd nad synagogą przejął niemiecki Urząd Powierniczy. W Synagodze zorganizowano magazyn mundurowy a przedmioty o zastosowaniu liturgicznym zostały rozkradzione. Niestety magazyn nie przetrwał zbyt długo, bowiem w bliżej nieokreślonym roku został zlikwidowany a następnie celowo Synagoga Stara została pozbawiona sklepienia. Po wojnie synagogę prowizorycznie zabezpieczono. Jednak dopiero w 1956 roku podjęto decyzję o jej odbudowie i przeznaczeniu na muzeum. Kluczową postacią, mającą ogromny wpływ na restaurację budynku Synagogi była osoba dr-a Bolesława Drobnera (1883-1969) syna Romana i Anny…

20/21 kwietnia 1945 r., w Kleszczowej (woj. krakowskie) – według ustaleń milicji – uzbrojony oddział dokonał napadu na miejscowy młyn należący do dwóch rodzin żydowskich: Leichterów i Berlińskich. Napastnicy zabrali Żydówkę i czterech Żydów do lasu, gdzie zastrzelono dwie osoby. Trzy osoby zdołały zbiec. W ocenie władz administracyjnych celem napadu było zmuszenie do wyjazdu Abrama Berlińskiego, współwłaściciela miejscowego młyna. W sporządzonej na podstawie materiałów Urzędu Bezpieczeństwa charakterystyce oddziału „Romana” (Antoni Janiszewski) i w zeznaniach uczestników znajdujemy nieco więcej informacji. Wynika z nich, że akcją kierował „Roman” i „Lot” (Edward Kazior) oraz cztery inne osoby. Napastnicy mieli zrabować na miejscu 100 000 rubli w złocie, 3 rowery oraz garderobę. Następnie obie rodziny w liczbie pięć osób uprowadzono do lasu, gdzie w trakcie przesłuchania zarzucano im współpracę z Urzędem…

18 kwietnia 1921 r. w Zabłociu urodziła się Renata Zisman z domu Springut; pianistka oraz wieloletnia pedagożka. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie oraz we Wrocławiu. Wojnę spędziła w krakowskim getcie oraz w obozach w Płaszowie, Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück, Neustadt-Glewe gdzie doczekała wyzwolenia. Po wojnie uczyła w Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Witolda Rowickiego w Żywcu w klasie fortepianu oraz dyrygentury, będąc jednocześnie jej dyrektorką. Następnie podjęła pracę, jako nauczycielka gry na fortepianie w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, gdzie przeszła na emeryturę w 1995 r. Odznaczona min. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Oświęcimskim, złotą odznaką „Za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa”. Polecamy uwadze wywiad z Renatą Zisman (w języku polskim) Renata Zisman zmarła 30 lipca 1999 r. w Krakowie. Jest pochowana na…

11 kwietnia 1943 roku Agencja Transocean poinformowała o „odkryciu masowego grobu ze zwłokami 3000 oficerów polskich”. Był to pierwszy oficjalny komunikat niemiecki dotyczący Zbrodni Katyńskiej. W kwietniu 1940 roku w Katyniu NKWD rozpoczęło zbiorowe egzekucje polskich oficerów, wziętych do niewoli po 17 września 1939 r. Najniższa z dotychczas ustalonych liczba zgładzonych przez sowietów, w szeroko rozumianej zbrodni katyńskiej wynosi ok. 20 tys. osób. Wśród polskich oficerów zabitych przez NKWD było, co najmniej 500 Żydów, żołnierzy przedwojennego Wojska Polskiego w tym min. Naczelny Rabin Wojska Polskiego Baruch Steinberg, tłumacz i publicysta Mieczysław Birnbaum, znani warszawscy lekarze: internista i ginekolog Henryk Brendel oraz laryngolog Bronisław Karbowski, jak również legionista, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, a przed wszystkim pedagog, nauczyciel języka polskiego i niemieckiego Maksymilian Landau. Ginęli również krakowscy Żydzi. Warto w…

6 kwietnia 1938 roku Gazeta Gminna organ urzędowy Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie na drugiej stronie, informowała: „Tegoroczna akcja paschalna Gminy Żydowskiej w Krakowie przypada na okres największego nasilenia nędzy w ulicy żydowskiej, skutkiem czego Gmina Żydowska stanęła przed bardzo trudnym zadaniem w organizowaniu tej akcji. Liczba szukających pomocy świątecznej jest tak wielka, że trzeba będzie rozwinąć jak najintensywniejszą pracę, by akcja paschalna zorganizowana przez Gminę Wyzn. Żydowską osiągnęła zamierzony cel. Będzie to możliwym jedynie wtedy, jeśli społeczeństwo żydowskie odezwie się na nasz apel i poprze usiłowania Gminy w podjętej akcji, w przeciwnym bowiem razie tysiące naszych biednych braci pozostanie w czasie świąt bez środków do życia. Gmina Żydowska przystępując do zorganizowania tegorocznej pomocy świątecznej powołała do życia komitet obywatelski, na którego czele stanął przewodniczący gminnej Opieki…