Dawid Kahane (1903-1998)

15 marca 1903 roku w Grzymałowie urodził się Dawid Kahane: rabin w stopniu podpułkownika Ludowego Wojska Polskiego. Przewodniczący Naczelnej Rady Religijnej w Polsce.  Pochodził z rodziny rabinackiej. Odebrał tradycyjne wychowanie religijne. Studiował w Berlinie, Wrocławiu oraz Wiedniu, gdzie uzyskał doktorat z filozofii, oraz w Israelitisch-Theologische Lehranstalt. Po powrocie do Polski zamieszkał we Lwowie. W czasie wojny wchodził w skład lwowskiego rabinatu, parując jednocześnie w wydziale religijnym lwowskiego Judenratu. Był więźniem obozu janowskiego we Lwowie. Uratował się dzięki pomocy metropolity greckokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego. Po wojnie był przewodniczącym Komitetu Wykonawczego Naczelnej Rady Religijnej Komitetu Organizacyjnego Żydowskich Kongregacji Wyznaniowych w Polsce jak również naczelnym rabinem LWP. Po likwidacji rabinatu polowego Ludowego Wojska Polskiego, w 1949 roku wyemigrował wraz z rodziną do Izraela, gdzie objął stanowisko naczelnego rabina Sił Powietrznych. W latach 1967–1975 był naczelnym…

79. rocznica likwidacji krakowskiego getta

13 marca br., przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie z Przewodniczącym Zarządu Tadeuszem Jakubowiczem na czele, w 79. rocznicę likwidacji krakowskiego getta, złożyli kwiaty w miejscach upamiętniających zagładę krakowskich Żydów. W uroczystościach brali udział min: Prezydent Miasta Krakowa prof. dr hab. Jacek Majchrowski, Przewodniczący Zarządu Gminy Wyznaniowej Katowickiej Włodzimierz Kac, Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce Roman Kwiatkowski, Dyrektor oddziału Krakowskiego Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Filip Musiał oraz wielu krakowian. Wszystkim którzy byli z nami tego dnia bardzo dziękujemy.

W sobotę 13 marca 1943 roku Niemcy rozpoczęli ostateczną akcje likwidacyjną krakowskiego getta

W sobotę 13 marca 1943 roku Niemcy rozpoczęli ostateczną akcje likwidacyjną krakowskiego getta. Najpierw getto otoczyły oddziały SS, policji, Sonderdienstu i policji granatowej. Żydzi z getta A mieli przejść do Płaszowa, natomiast mieszkańcy getta B byli przeznaczeni na śmierć, choć obiecano im przeniesienie do Julagu I. W dwudniowej akcji na ulicach, w mieszkaniach i kryjówkach, w szpitalach i sierocińcach, esesmani zamordowali kilkaset osób. Ich zwłoki przywieziono na wozach do Płaszowa, a tu nadal rozstrzeliwano osoby uznane za „nieprzydatne”. Podawana zwykle łączna liczba 2 tysięcy ofiar zabitych wówczas w getcie i w Płaszowie, nie wydaje się przesadzona. Do obozu przybyło 8 tysięcy ludzi i jego stan powiększył się do ponad 10 tysięcy więźniów. Ponieważ zabroniono wprowadzania dzieci poniżej 14 roku życia (tym samym były skazane na śmierć), rodzice…

Der grosjer Schülergeläuf

12 marca 1682 roku doszło w Krakowie do poważnych rozruchów antyżydowskich, które przeszły do historii, jako „der grosjer Schülergeläuf”. Wydarzenie te dość precyzyjnie opisuje Janina Bieniarzówna w 2 tomie Dziejów Krakowa oraz oczywiście Majer Bałaban w 2 tomie Historii Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304-1868. Zaczęło się od tego, że niejaki Szachna kupił kradzione srebra kościelne, za co został uwięziony i skazany na śmierć przez powieszenie. Zaraz po wykonaniu wyroku studenci rzucili się na Żydów, dotkliwie ich bijąc. Niebawem rozpoczęły się kolejne antyżydowskie zamieszki. W ich wyniku Żydzi schronili się w Szarej kamienicy, natomiast studenci wspierani przez miejską gawiedź próbowali się tam włamać. Padły strzały, które spowodowały śmierć 12-letniego chłopca. Kiedy nie udało się tłumowi wedrzeć do wnętrza kamienicy, rzucił się na dom Pod Wagą, wyłamując…

79. rocznica likwidacji krakowskiego getta

W najbliższą niedzielę tj. 13 marca o godzinie 12.00, na okoliczność 79. rocznicy likwidacji krakowskiego getta zostanie złożona symboliczna wiązanka kwiatów pod tablicą upamiętniającą to tragiczne wydarzenie. Z uwagi na sytuację pandemii organizatorzy uroczystości zdecydowali się zrezygnować z dorocznego Marszu Pamięci i zachęcają „aby upamiętnić rocznicę likwidacji krakowskiego getta w sposób indywidualny: odwiedzinami na terenie getta w Podgórzu lub na terenie byłego KL Plaszow, czy też przejścia tradycyjnej trasu Marszu z placu Bohaterów Getta na teren byłego obozu.”

Dekret o utworzeniu getta.

7 marca 1941 roku został opublikowany w Gazecie Żydowskiej dekret z 3 marca 1941 roku o utworzeniu w Krakowie „żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej”. Wcześniej informacje tą podawano przez megafony oraz na afiszach rozlepianych w mieście. Zgodnie z dekretem ludność nieżydowska zmuszona została w terminie do 30 marca 1941 roku do opuszczenia swoich mieszkań, pod groźbą przymusowego przesiedlenia. Zamknięto cmentarze przy ul. Miodowej oraz ul. Jerozolimskiej. Zmarłych chowano tylko na cmentarzu przy ul. Abrahama. Gazeta Żydowska dalej miała swoją redakcję – poza ternem getta – przy ul Dietla 49, jak również szpitale i instytucje, które wymagały przygotowania odpowiedniego lokalu. Poza gettem – nazywanym przez Niemców Dzielnicą Żydowską – pozostali Żydzi posiadający obywatelstwo państw neutralnych, zmuszeni zostali do szybkiego opuszczenia miasta. Wartym podkreślenia jest fakt, iż ludności „nieżydowskiej” zabroniono pod…

Artur Markowicz (1872-1934)

3 marca 1872 roku w Podgórzu (obecnej dzielnicy Krakowa) urodził się Artur Markowicz: malarz oraz grafik. Po ukończeniu gimnazjum, rozpoczął studia na Politechnice Krakowskiej, lecz dość szybko przerwał naukę. W latach 1886-1895 studiował w Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Leopolda Löfflera, Władysława Łuszczkiewicza, Floriana Cynka i Jana Matejki. Od 1896 roku kontynuował naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium pod kierunkiem Franza von Stucka. W latach 1900-1904 studiował w paryskiej École des Beaux-Arts w klasie Jeana-Léona Gérôme’a. Po powrocie do kraju mieszkał krótko w Tarnowie, później przeniósł się do Krakowa. Jego pracownia mieściła się w żydowskim przytułku dla starców, gdzie portretował jego mieszkańców i tworzył obrazy rodzajowe przedstawiające życie krakowskiego Kazimierza. W latach 1907-1908 mieszkał w Jerozolimie, następnie przez krótki okres we Włoszech. Bardzo dużo podróżował po…

Jonatan Warschauer (1829-1888)

2 marca 1820 roku w Krakowie urodził się Jonatan Warschauer; lekarz, społecznik. Absolwent Gimnazjum św. Anny. Ukończył w 1843 roku Wydział Lekarski na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie prowadził samodzielną praktykę lekarską. Publikował w „Tygodniku Lekarskim”, „Pamiętniku Lekarskim Warszawskim”, „Przeglądzie Lekarskim” oraz „Roczniku Towarzystwa Lekarzy Polskich w Paryżu”. Jako gorący orędownik niepodległości Polski oraz asymilacji polskich Żydów, wsparł Powstanie Krakowie, za co był więziony. Autor broszury „O spolszczeniu Żydów galicyjskich” wydanej w 1882 roku. W latach 1866–1888 zasiadał w Radzie Miasta Krakowa. W uznaniu dla zasług Jonatana Warschauera, w 1909 roku nazwano jego imieniem dotychczasową ulice Ubogich. Jonatan Warschauer zmarł 10 listopada 1888 roku w Krakowie i jest pochowany na nowym cmentarzu żydowskim. Portret Jonatana Warschauera z albumu Józefa Majera autorstwa Szymona Balicera, pochodzi ze zbiorów Polskiej Akademii…