Jan Landau (1871-1936)

1 stycznia 1871 roku w Krakowie urodził się Jan Landau syn Hirsza (wiceprezydenta Gminy Żydowskiej Wyznaniowej w Krakowie) i Jetti zd. Wasserberger, brat Rafał Saula Landaua prezydenta Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie (1918-1939).

Ukończył krakowskie Gimnazjum św. Anny (obecne I LO w Krakowie), a następnie uzyskał – jak czytamy w Gazecie Gminnej – w r. 1894 dyplom dra medycyny. Po studiach specjalnych w dziedzinie chorób dzieci w Berlinie i Wiedniu, gdzie był asystentem u prof. Wederhofera, obejmuje w r. 1897 stanowisko prymariusza na oddziale chorób dzieci w szpitalu żydowskim w Krakowie. Podczas wojny pracuje w akcji opiekuńczej nad uchodźcami i bierze żywy udział w organizowaniu opieki nad niemowlętami. Od roku 1920 do 1924 pracuje jako pediatra w ambulatorium Joint w Krakowie, a w r. 1925 po ponownym uruchomieniu szpitala żydowskiego zostaje dyrektorem tegoż szpitala, pracując z oddaniem na tym stanowisku, aż do końca życia. Błp. Dr. Landau pracując z poświęceniem w dziedzinie lekarskiej i społecznej znajdywał i czas dla pracy naukowej, ogłaszając kilka prac w dziedzinie pediatrii oraz liczne artykuły z zakresu medycyny społecznej. — Długie lata zasiadał w Zarządzie Izby Lekarskiej, w Związku Lekarzy RP i Tow. Lekarskiego. Dziedziną jednak której poświęcił się z największym oddaniem i umiłowaniem była praca społeczna i humanitarna. Można powiedzieć, że przez dziesiątki lat był Dr. Landau spiritus movens tej pracy na terenie Krakowa wśród społeczności żydowskiej. Towarzystwo Ochrony Zdrowia ludności żydowskiej w Polsce (,,TOZ” ), Towarzystwo Opieki nad Sierotami i „Nadzieja”, którą doprowadził od najwcześniejszych zaczątków do pełni rozkwitu, oto trzy instytucje, które Jego współpracy i przewodnictwu zawdzięczają niesłychanie wiele. Im poświęcił swoje życie, pracując gorliwie i owocnie, wyciskając na niej piętno swego charakteru, piętno żelaznej wytrwałości i silnej woli. Propagował ideę pół sanatoriów, dzięki czemu powstała pod Jego kierownictwem w ramach TOZ-u leżalnia na Woli Duchackiej, propagował ideę kolonii letnich dla dzieci, co znalazło wyraz w uruchomieniu przez „Nadzieję” kolonii w Rytrze, propagując wreszcie ideę półkolonii dla najszerszych warstw niezamożnych ludzi, (półkolonie Tow. Opieki nad sierotami i TOZ-u) osiągnął niepomiernie zwielokrotnienie wydatności pracy nad podniesieniem zdrowotności i stanu dożywienia dzieci najuboższych. Liczba niezamożnych dzieci krakowskich, korzystających z półkolonii szła rocznie w tysiące. W pracy swej nie dążył błp. Dr. Landau nigdy do efektownych rekordów, lecz był zwolennikiem ostrożnego umiaru i stopniowego wzrostu instytucji. Zaznaczyć należy również, że uznanie jakie żywiły Władze i czynniki urzędowe dla działalności błp. Dra Landaua udawało mu się wielokrotnie wykorzystać dla dobra instytucji w których pracował. Jego działalność społeczna nie ograniczyła się tylko do Krakowa. Jako członek Zarządu Głównego Centosu (Centralnego Towarzystwa Opieki nad Sierotami) i TOZ-u, jeździł często do Warszawy, gdzie inicjatywa Jego cieszyła się dużym uznaniem. Uznanie to znalazł także u Rządu Rzeczypospolitej, który w roku 1934 odznaczył Go Krzyżem Kawalerskim „Polonia Restituta”. Dr. Landau najbardziej jednak umiłował swoją pracę szpitalną. Objąwszy ją, szukał ciągle dla niej dróg dalszego rozwoju, mimo rosnących coraz bardziej trudności ekonomicznych. Równocześnie zarówno, jako Dyrektor jak i prymariusz odznaczał się niezwykłym poczuciem obowiązku. Rozbudowa szpitala w czasie 12-letniej pracy, uruchomienie nowych oddziałów, stworzenie w ramach szpitala szkoły pielęgniarek, jako ważnego czynnika w utrzymaniu na poziomie opieki nad chorymi w szpitalu i poza nim, wreszcie założenie Towarzystwa Przyjaciół Szpitala Żydowskiego, które wydatnio przyczynia się do zmniejszenia trudności materialnych zakładu – oto w zarysie główne etapy pracy Jana Landaua na tej placówce. Na tym też posterunku, w czasie urzędowania dosięgną! Zmarłego przed paru miesiącami tragiczny przypadek, który przerwał przedwcześnie nić Jego pracowitego żywota. Gdyby żył, mógłby o sobie powiedzieć „Non ornnis moriar”, gdyż szlachetne Jego dzieła przetrwają długo poza Jego grób, a pamięć po nim będzie trwała.

Jan Landau zmarł 28 grudnia 1936 roku w Krakowie.

Czytaj więcej: Krakowianie. Wybitni Żydzi krakowscy XIV-XX w., Kraków 2006 oraz Gazeta Gminna Nr 1, 21 luty 1937 roku