Chag Chanuka Sameach! Wesołej i radosnej Chanuki życzy Zarząd Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie. Pierwsza świeca już się pali …
Uprzejmie informujemy, żekolacje szabatowe nie będą odbywać się do odwołania.
26 listopada 1918 r. w Przemyślanach urodził się maestro Leopold Kozłowski-Kleinman syn Hermana; pianista, kompozytor, dyrygent; do roku 1968 prowadził Zespół Pieśni i Tańca Krakowskiego i Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Absolwent lwowskiego konserwatorium w klasie fortepianu oraz dyrygentury krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej. Ostatni przedstawiciel przedwojennych klezmerów w Polsce, nazywany był „Ostatnim klezmerem Galicji.” Leopold Kozłowski był wieloletnim wiceprzewodniczącym oraz honorowym przewodniczącym Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie oraz Honorowym Obywatelem Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Leopold Kozłowski był muzykiem całym sercem, aktywny zawodowo do ostatnich dni. Bez reszty oddany społeczności żydowskiej Krakowa, z czasem stał się niemal jej symbolem. Zmarł 12 marca 2019 r. w Krakowie, pochowany jest na nowym cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej 55.
28 listopada 2021 roku w krakowskim Teatrze Scena STU, mieszczącym się przy al. Krasińskiego 16-18, odbędzie się premiera spektaklu Leopold, w reżyserii Krzysztofa Jasińskiego. Będzie to jak czytamy na stronie Teatru „Muzyką malowany, niezwykle barwny portret „ostatniego klezmera Galicji” – Leopolda Kozłowskiego-Kleinmana. Życiorys artysty, choć napiętnowany dramatem Zagłady, doświadczeniem obozu pracy i krwawych walk w żydowskiej partyzantce przeciwko UPA, jest pokrzepiającym przykładem ucieczki z mroku wojny w światła sceny. To na niej przez lata swojej kariery, Kozłowski rozpisał historię polskich Żydów na niezapomniane partytury i piosenki, mając ogromny wpływ na popularyzację muzyki żydowskiej w kraju, jak i za granicą. Spektakl jest swoistym hołdem dla zmarłego w 2019 roku artysty i owocem jego ponad 20-letniej współpracy z Jackiem Cyganem oraz wybitnymi krakowskimi instrumentalistami, którzy zabiorą nas w tę…
22 listopada 1922 roku we Lwowie urodził się Juliusz Handwerker. Całe swoje dorosłe życie związał z Krakowem. Bardzo mocno utożsamiał się z tradycją i kulturą żydowską. Jako członek naszej Gminy, był osobą powszechnie szanowaną i lubianą. W codziennym życiu wzór przedwojennej elegancji i zapomnianej już kindersztuby.Do momentu wybuchu II wojny światowej wychowywał się i mieszkał we Lwowie, gdzie zastała go okupacja. Najpierw sowiecka, potem niemiecka. Jak wielu Żydów w tamtym okresie, tułał się wraz z rodziną w poszukiwaniu bezpiecznego schronienia. Mieszkał między innymi w lwowskim getcie, jednak w wyniku szeregu zbiegów okoliczności pod koniec działań wojennych trafił do Armii Czerwonej, by u kresu swej wojennej tułaczki dotrzeć do Krakowa, gdzie odnalazł swoją siostrę; „Moje pierwsze chwile w Krakowie były wspaniałe. Miałem siostrę, spałem w piżamie w łóżku…
W piątek 22 listopada 1918 roku o godz. 5.30 nad ranem we Lwowie rozpoczął się pogrom lwowskich Żydów. Wtedy to na ul. Bóżniczej znajdującej się w centrum dzielnicy żydowskiej, wojska polskie, za nieformalnym przyzwoleniem komendanta miasta Lwowa i powiatu lwowskiego kpt. Czesława Mączyńskiego, rozpoczynają pogrom, która trwa do godz. 8.00 rano w niedzielę tj. 24 listopada 1918 r. W wyniku tych wydarzeń, jak podaje raport wysłanników Ministerstwa Spraw Zagranicznych, zamordowano co najmniej 150 Żydów, spalono ok. 50 dwu lub trzypiętrowych domów należących do Żydów, doszczętnie zrabowano ok. 500 sklepów żydowskich. W sumie poszkodowanych rodzin żydowskich, przez mordy, rabunki i kradzieże autorzy raportu dr. Leon Chrzanowski oraz red. Józef Wasserzug, szacują na ok. 7000! Bezpośrednim powodem tej fali agresji do Żydów, było błędne przekonanie o sprzyjaniu Ukraińcom przez…
21 listopada 1908 roku w Samborze woj. lwowskie urodził się Tadeusz Pankiewicz; absolwent IV LO w Krakowie oraz farmacji na UJ, właściciel „Apteki pod Orłem” (obecnie oddział Muzeum Krakowa). W latach 1941-1943 za zgodą okupacyjnych władz niemieckich prowadził w krakowskim getcie aptekę, która była azylem, miejscem spotkań, a przede wszystkim punktem, gdzie można była uzyskać pomoc, przechować rzeczy. W roku 1983 został odznaczony medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” za pomoc, jaką udzielał podczas okupacji Żydom w krakowskim getcie. Tadeusz Jakubowicz (Przewodniczący GWŻ w Krakowie) powiedział kiedyś o nim, iż „Była to postać szczególna, o której nie sposób nie wspomnieć omawiając krakowski czas okupacji.” Tadeusz Pankiewicz zaraz po wojnie spisał swoje wojenne wspomnienia w książce „Apteka w getcie krakowskim”, które były następnie wielokrotnie wznawiane.Zmarł w Krakowie 5 listopada…
20 listopada 1927 roku w Krakowie urodziła się Miriam Akavia (dawniej Matylda Weinfeld); pisarka oraz tłumaczka, przewodnicząca Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Izraelskiej w Izraelu. Wychowała się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Oboje rodziców straciła podczas wojny, którą spędziła w krakowskim getcie, obozach KL Plaszow, KL Auschwitz oraz Bergen-Belsen. Gorąca orędowniczka pojednania polsko-żydowskiego, za co otrzymała Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. „Zaraz po wojnie myślałam, że moja noga już nigdy tutaj niepostanie. Dzisiaj już wiem, że nie mogę wykreślić Polski, a zwłaszcza Krakowa, z mojego życia” powiedziała kiedyś podczas spotkania z młodzieżą w Polsce. Zmarła 16 stycznia 2015 roku w Tel Awiwie. Do najbardziej znanych jej prac w Polsce zaliczyć należy: Jesień młodości, Kraków 1989Moja winnica, Warszawa 1990Cena, Wrocław 1992Moje powroty, Kraków 2005 Wspomnienia Miriam Akavii fot. Miriam Akavia. Fot. PAP/S. Łaszewski
Uprzejmie informujemy, że kolacja szabatowa w dniu 19 listopada br., została odwołana.
16 listopada 1919 r. w Krakowie urodził się Natan Gross syn Jakuba; reżyser, scenarzysta, producent filmowy, krytyk i historyk filmu, poeta, pisarz, edytor i wydawca publikujący w języku polskim i hebrajskim. Ukończył Gimnazjum Hebrajskie w Krakowie. Maturę zdał w 1938 r. i podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz równolegle na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Niestety wojna przerywa jego edukację. Zaraz na początku wojny usiłuje przedostać się do Lwowa, lecz na wieść o zajęciu miasta przez Sowietów, którą otrzymał niemal na jego rogatkach, decyduje się na powrót do Krakowa, gdzie pozostaje do początku 1941 r. Od tego momentu zaczyna się gehenna okupacyjna rodziny Grossów. Przenoszą się w poszukiwaniu schronienia kolejno do podkrakowskich Czyżyn, Grębałowa, Wieliczki a następnie zostają wysiedleni do krakowskiego getta. W grudniu 1942 r. dzięki…