31 maja 1904 roku w Krakowie urodził się Stefan Ritterman syn Izydora oraz Marii zd. Dawidowicz: profesor UJ, prodziekan Wydziału Prawa UJ. W 1922 roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim UJ. Dość szybko, bo już rok później zmienił kierunek i został studentem Wydziału Prawa UJ. Ritterman był niezwykle wszechstronnie uzdolniony, bowiem równolegle ze studiami prawniczymi ukończył studia muzyczne w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie oraz władał biegle trzema językami obcymi – rosyjskim, niemieckim i francuskim. Tytuł magistra prawa uzyskał w 1927 roku a już dwa lata później stopień doktora. W momencie rozpoczęcia działań wojennych w 1939 roku uciekł do Lwowa, następnie jako „wróg klasowy” został zesłany przez sowieckiego okupanta za Ural. W 1946 roku wrócił do Polski. W 1956 roku został powołany na stanowisko docenta, a w…

31 maja 1897 roku w Nowym Sączu urodziła Zofia Ameisenowa; profesor historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kustosz Biblioteki Jagiellońskiej. W 1915 roku rozpoczęła studia na Wydziale filozoficznym UJ, gdzie studiowała historię sztuki i archeologię. Po zakończeniu studiów podjęła pracę w Bibliotece Jagiellońskiej, zajmując się zbiorami graficznymi oraz problematyką żydowskiej ikonografii Starego Testamentu, należąc już wtedy do czołówki badaczy dziejów średniowiecza. Po wybuchu wojny wyjechała do Lwowa następnie Łucka oraz Kosowa, gdzie trafiła do getta. Wraz z mężem udało się jej uciec do Rumunii, znajdując schronienie na Bukowinie, a następnie w jednym z bukaresztańskich klasztorów. Po zakończeniu wojny powróciła do pracy w Bibliotece Jagiellońskiej. Pomimo możliwości wyjazdu do Izraela, nie zdecydowała się opuścić „swoich” zbiorów, była bowiem bardzo zaangażowana w życie i działalność Biblioteki. W 1955 roku…

27 maja 1871 roku w Krakowie urodziła się Róża Rock zd. Grossman: działaczka społeczna, twórczyni nowoczesnego zakładu wychowawczego dla sierot żydowskich w Krakowie. W 1918 roku na czele Stowarzyszenia Krakowskich Kobiet Izraelickich dla Ochrony i Wychowania Sierot „Megadle Jesomim”, które od roku 1922 nosiła nazwę Stowarzyszenie Zakładu Wychowawczego Sierot Izraelickich w Krakowie „Bet Megadle Jesomim”, stanęła Róża Rock, która w przeciągu paru lat uczyniła z niego doskonale funkcjonującą instytucję opiekuńczą. Wychowankowie zakładu zdobywali wykształcenie ogólne na poziomi elementarnym oraz praktyczne umiejętności zawodowe dające im szansę samodzielnego utrzymania po opuszczeniu placówki. Dzięki rozbudowie siedziby zakładu przy ul. Dietla, znacznie poprawiły się warunki bytowe wychowanków. Warto podkreślić, że pracę nadzorował jej mąż, Łazarz Rock, architekt i radny miasta Krakowa. W 1937 roku w zakładzie było 89 sierot obojga płci.…

26 maja 1898 roku w Krakowie urodził się Artur Stefan Nacht-Samborski, właśc. Artur Nacht syn Joela Nachta i Sary Weindling: malarz, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku z siedzibą w Sopocie oraz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Studia malarskie odbył w latach 1918-21 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera i Wojciecha Weissa. W wolnych chwilach rozegrał szereg walk bokserskich. Początek okupacji spędził we Lwowie. Uratowany z tamtejszego getta przez przyjaciół, przez kolejne lata wojny ukrywał się w okolicach Warszawy pod przybranym imieniem i nazwiskiem Stefan Samborski (oficjalnie w roku 1956 zmienił nazwisko na: Stefan Artur Nacht-Samborski) czytaj więcej: https://culture.pl/pl/tworca/artur-nacht-samborski

KURZMAN, DAWID 25 maja 1865 r. w Rzeszowie urodził się Dawid Alter Kurzmann; krakowski kupiec, społecznik, filantrop. Do Krakowa przybył w 1887 r. i zamieszkał na Kazimierzu przy ul. Mostowej 10, zaś po wysiedleniu w 1941 r. zmuszony został do osiedlenia się przy placu Zgody 16 (dzisiejszy Plac Bohaterów Getta). Związany z ruchem chasydzkim oraz z domem modlitwy Reb Aron, znajdującym się przy ul. Józefa 33. Jednocześnie aktywnie działał w Agudzie (Agudat Israel – międzynarodowa partia polityczna zrzeszająca ortodoksyjnych żydów), będąc wiceprzewodniczącym krakowskiego oddziału. Udzielał się również w lokalnym środowisku żydowskim, wstępując nawet w 1937 r. do zarządu nowo tworzonej krakowskiej gminy wyznaniowej żydowskiej, gdzie odpowiadał za sprawy religijne. Już wiele lat przed wybuchem wojny, Kurzmann wspierał najstarszy żydowski sierociniec mieszczącym się przy ul. Dietla 64, zapewniając…

23 maja 1904 roku w Nowym Sączu urodziła się Gizela Reicher-Thon: badaczka literatury, nazywana matką polskiej komparatystyki literackiej. Gizela Reicher-Thon ukończyła w 1914 roku szkołę powszechną, następnie studiowała w prywatnym gimnazjum żeńskim. W 1922 roku zdała maturę, a następnie podjęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim z zakresu filologii polskiej, angielskiej, językoznawstwa i filozofii. W 1927 roku obroniła doktorat, będąc jeszcze studentką! Po studiach pracowała jako nauczycielka w gimnazjum i w żydowskiej charytatywnej Centrali Towarzystw Opieki nad Sierotami (CENTOS). W 1933 roku opublikowano jej doktorat O Ironii Juliusza Słowackiego w świetle badań estetyczno–porównawczych, przełomową książkę, do tej pory nieprzerwanie cytowaną przez badaczy twórczości wieszcza. Niewiele wiadomo o jej losach w czasie II wojny światowej. Data, miejsce i okoliczności jej śmierci pozostają nieznane. Na podstawie: http://www.herstorie.pl/kobiety/ Zdjęcie pochodzi z zasobu…

20 maja 1927 roku w Krakowie urodził się ks. Kardynał Franciszek Macharski; doktor nauk teologicznych, rektor Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej (1970-1978), arcybiskup metropolita krakowski (1979–2005), honorowy członek Polskiej Akademii Umiejętności. Nie sposób wymienić wszystkich odznaczeń oraz zaszczytów, którymi został uhonorowany podczas swojego długiego życia. Postaramy się przypomnieć tylko te najważniejsze. Doctor honoris causa: Fu Jen Catholic University w Tajpej na Tajwanie (1989), Adamson University w Manili na Filipinach (1989), Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1992), Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (2000), Uniwersytetu Jagiellońskiego (2000), Katolickiego Uniwersytetu im. Pétera Pázmánya w Budapeszcie (2002). Odznaczony min.: Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2014), Wielkim Krzyżm Zasługi z Gwiazdą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2000), Orderem Oficera Legii Honorowej (2007). Franciszek Macharskiego od początku był zaangażowany w obchody Dnia Judaizmu w…

20 maja 1877 roku w Krakowie urodził się architekt Ferdynand Liebling, absolwent Szkoły Przemysłowej w Krakowie (1892-1896). W roku akademickim 1903/1904 pracował jako asystent na Wydziale Budownictwa w krakowskiej Szkole Przemysłowej. Do jego najważniejszych prac zaliczyć należy kamienice przy ul. Starowiślnej 32, Wielopole 9, Dietla 25, 27, rozbudowa szpitala żydowskiego przy ul. Skawińskiej 8 oraz wspólnie z Jozue Oberlederm kamienice przy Stanisława 12, Kordeckiego 3, 5, przebudowa synagogi Tempel, przebudowa domu Miłość Bliźniego przy ul. Szpitalnej 24. Ferdynand Liebling został zamordowany przez Niemców w 1942 roku Czytaj więcej: Barbara Zbroja, Miasto Umarłych. Architektura publiczna żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Krakowie w latach 1868–1939, Kraków 2005.