12 grudnia 1880 r. w Krakowie urodził się ostatni przedwojenny rabin Gminy Żydowskiej miasta Krakowa, Józef Kornitzer. Swój urząd piastował w latach 1925–1933. Ukończył jesziwę w Pressburgu (obecnie Bratysława), następnie pracował jako rabin w Wielkim Sewluszu w Czechosłowacji. W 1927 r. gościł w Starej Synagodze Prezydenta Polski – która. Ignacego Mościckiego. Jego dziadkiem był Szymon Schreiber – słynny rabin Krakowa w latach 1861–1883; natomiast synem, zamordowany w Auschwitz, pełniący funkcję dajana rabin Samuel Kornitzer.Józef Kornitzer zmarł 28 kwietnia 1933 r. w Krakowie.Jest pochowany na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ulicy Miodowej. Tak wspominała go Gazeta Gminna (Nr 3 z 1 czerwca 1937) parę lat po jego śmierci:  „W tych dniach minęły cztery lata od chwili, gdy miasto nasze wstrząśnięte zostało wieścią o zgonie powszechnie znanego i miłowanego…

12 grudnia 1875 r. w Wietrzychowicach urodził się dr Mieczysław Kaplicki a właściwie Maurycy Kapellner syn Jakuba; lekarz dermatolog, działacz społeczny i gospodarczy, polityk, Prezydent Krakowa (1933-1939), piłsudczyk, kombatant Pierwszej Brygady, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, wiceprezes Związku Miast Małopolskich w 1939 r. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Krzyżem Walecznych oraz Komandorią Orderu Polonia Restituta. Studiował medycynę w Krakowie i Wiedniu, w 1901 r. uzyskał doktorat na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach. Potem jako lekarz-dermatolog prowadził w Krakowie prywatną praktykę lekarską oraz pracował w Ubezpieczalni Społecznej. W lutym 1933 r. Tymczasowa Rada Miejska po rezygnacji pułkownika Władysława Beliny-Prażmowskiego wybrała Mieczysława Kaplickiego na stanowisko Prezydenta, który został potwierdzony przez Radę Miejską w dniu 22 stycznia 1934 r. W swoim…

„Choćby tam nienawiść biczem swoim świstała nam nad głowami, choćby wyła za nami jak wiatr w noc burzliwą, choćby wciskała się do domostw naszych, do dusz naszych i serc naszych, my i dziś choćby przez ból cierpień bierzemy sercem udział w wielkim święcie odrodzonej Polski, bo modliliśmy się wraz z narodem polskim o wolność Polski, gdy była w niewoli i dziś się modlimy się o Polskę dobrą i sprawiedliwą dla wszystkich Jej obywateli, dla nas Żydów także, modlimy się, bo siłą modlitwy jest wiara w Dobro i Sprawiedliwość, a ta wiara była, jest i będzie naszą siłą. Choćbyśmy przez czyściec cierpień szli naprzód ku lepszym dniom. Gmach tej dobrej i sprawiedliwej, demokratycznej, wielkiej i silnej Polski, my Żydzi, pragniemy nadal współbudować. Albowiem zmartwychwstanie Polski było i jest…

Czy wiecie, że na Cichym Kąciku, w miejscu gdzie w latach 1891-1914 znajdował się zachodni kraniec toru wyścigów konnych, po I wojnie organizacje syjonistyczne zorganizowały kibuc. W czasach nam bardziej współczesnych, powstał tam znany wszystkim krakowianom ogólnodostępny basen KS Cracovia. W kibucu prowadzono zajęcia przygotowawcze do wyjazdu do Palestyny, uczono rolnictwa, hodowli zwierząt organizowano letnie półkolonie dla sierot oraz dzieci z biednych żydowskich rodzin. Czytaj więcej: Żydowscy obywatele Krakowa. Miejsca i Ludzie, Kraków 2022

20 lipca 1633 r. zmarł Natan Spira (urodzony w 1583 r., niestety nie znamy jego dokładnej daty urodzin). Wybitny kabalista, kaznodzieja, znawca literatury talmudycznej i filozoficznej, przewodniczący sądu rabinackiego w Krakowie. Co ciekawe Spira był zięciem członka krakowskiego kahału Mojżesza Jakubowicza, który zapewnił mu środki na kontynuację studiów. Przez współczesnych był uważany za świętego. Głosił, że rozproszenie narodu żydowskiego (diaspora) i wędrówka dusz (gilgul neszamot), poprzez kolejne wcielenia, są karą za skażenie Izraela grzechem. Cały swój majątek poświęcił na cele dobroczynne i naukowe. Począwszy od 1617 roku był – jak pisze Henryk Halkowski – rektorem krakowskiej jesziwy, gdzie wykładał Torę, Talmud i komentarze według zasad kabały praktycznej Ariego, najwybitniejszego nowożytnego mistyka. Według legendy Spira całymi nocami „siedział w swej uczelni i zgłębiał kabalistyczne pisma”, a świeca w…

W czwartek 4 lipca 1946 r. w Kielcach, polski tłum przy biernej postawie (Ludowego) Wojska Polskiego, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej zamordował 37 ocalałych z Zagłady kieleckich Żydów, mieszkających w budynku przy ul. Planty 7/9. Bezpośrednią przyczyną pogromu był zabobon tzw. mordu rytualnego, jakoby Żydzi uwięzili w piwnicy budynku przy ul. Planty 7 ośmioletniego chłopca Henryka Błaszczyka. Pamiętajmy, że znajdujemy się w powojennej Polsce, która właśnie była świadkiem największej tragedii w dziejach współczesności, jaką bez wątpienia była Zagłada Żydów, Romów i Sinti. Od wielu lat „poprawiacze historii” usiłują nieudolnie zrzucić odpowiedzialność za ten haniebny mord na władzę „ludową”. Cokolwiek napiszemy złego o stalinistach, w tym konkretnym przypadku jest to ślepa uliczka. Jednak bez względu kto był prowodyrem tego pogromu, zrealizowany został rękoma otumanionej nienawiścią do…

Czesław Brzoza, Na Kazimierzu i… Żydzi Krakowa międzywojennego. Kalendarium, Wydawnictwo Austeria, Kraków – Budapeszt – Syrakuzy 2023, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków 2023, ilość stron 1400 Praca ma na celu przybliżenie różnych aspektów życia żydowskich mieszkańców Krakowa w latach międzywojnia, co w konsekwencji być może przyczyni się do zrozumienia problemów, z jakimi się oni borykali – zrozumienia, którego wielokrotnie brakowało już w okresie międzywojennym. Polacy i Żydzi mieszkali co prawda w tych samych dzielnicach, przy tych samych ulicach i bardzo często nawet w tych samych domach, ale ich kontakty nie były jednak zbyt częste i sprowadzały się zazwyczaj do sfery edukacyjnej i ekonomicznej. Żydzi bardzo rzadko odwiedzali chrześcijańskie (polskie) domy, a jeszcze rzadziej, jak można wnioskować z lektury literatury pamiętnikarskiej, przyjmowali Polaków u siebie. Wielu Żydów, zwłaszcza z…

20 listopada 1927 r. w Krakowie urodziła się Miriam Akavia (dawniej Matylda Weinfeld); pisarka oraz tłumaczka, przewodnicząca Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Izraelskiej w Izraelu. Wychowała się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Oboje rodziców straciła podczas wojny, którą spędziła w krakowskim getcie, obozach KL Plaszow, KL Auschwitz oraz Bergen-Belsen. Gorąca orędowniczka pojednania polska-żydowskiego, za co otrzymała Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. „Zaraz po wojnie myślałam, że moja noga już nigdy tutaj niepostanie. Dzisiaj już wiem, że nie mogę wykreślić Polski, a zwłaszcza Krakowa, z mojego życia” powiedziała kiedyś podczas spotkania z młodzieżą w Polsce. Zmarła 16 stycznia 2015 roku w Tel Awiwie. Do najbardziej znanych jej prac w Polsce zaliczyć należy: Jesień młodości, Kraków 1989Moja winnica, Warszawa 1990Cena, Wrocław 1992Moje powroty, Kraków 2005 fot. PAP, wp.pl

16 listopada 1919 r. w Krakowie urodził się Natan Gross syn Jakuba; reżyser, scenarzysta, producent filmowy, krytyk i historyk filmu, poeta, pisarz, edytor i wydawca publikujący w języku polskim i hebrajskim. Ukończył Gimnazjum Hebrajskie w Krakowie. Maturę zdał w 1938 r. i podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz równolegle na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Niestety wojna przerywa jego edukację. Zaraz na początku wojny starał przedostać się do Lwowa, lecz na wieść o zajęciu miasta przez Sowietów, którą otrzymał niemal na jego rogatkach, zdecydował się na powrót do Krakowa, gdzie pozostał do początku 1941 r. Od tego momentu zaczyna się gehenna okupacyjna rodziny Grossów. Przenoszą się w poszukiwaniu schronienia kolejno do podkrakowskich Czyżyn, Grębałowa, Wieliczki a następnie zostają wysiedleni do krakowskiego getta. W grudniu 1942 r. dzięki…

14 listopada 1876 r. w Krakowie urodził się Chaim Hilfstein syn Jakuba i Zofii zd. Rosner; działacz społeczno-polityczny, syjonista. Lekarz specjalista chorób wewnętrznych pracował min. w szpitalu św. ŁazarzaUkończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie (1897), oraz medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim (doktorat uzyskał w 1904 roku). W listopadzie 1918 roku członek Żydowskiej Rady Narodowej dla Zachodniej Galicji. Współzałożyciel w roku 1897 Związku Żydowskiej Młodzieży „Przed-świt-Haszahar” będącego pierwszym stowarzyszeniem syjonistycznym w Krakowie. Niemal przez cały okres międzywojenny obok Ozjasza Thona był jednym z liderów Organizacji Syjonistycznej Małopolski Zachodniej i Śląska. Był delegatem na kongresy syjonistyczne w Karlsbadzie (1921), Wiedniu (1925) oraz Bazylei (1927). Współzałożyciel Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Tarbuth” (1922). Od roku 1922 wchodził w skład władz Nowego Dziennika. Wiele uwagi poświęcał szkolnictwo wspierając je na wszystkich poziomach, za co został…