22 grudnia 1942 roku w godzinach porannych Żydowska Organizacja Bojowa oraz Gwardia Ludowa przyozdobiły polskimi flagami most Dębnicki, również w ramach tej samej akcji na miejscu przysięgi Tadeusza Kościuszki złożono wieniec z napisem „Na coś przysięgał, my wykonamy”. Wtedy też bojownicy próbowali dokonać nieudanych zamachów na kawiarnie Bisantz (róg Dunajewskiego i Karmelickiej) oraz kino Scala (obecnie teatr Bagatela). Jednak pełnym sukcesem zakończył się zamach na kawiarnię „Cyganeria” znajdującą się przy ulicy Szpitalnej 38 w Krakowie, w której w okresie okupacji mogli przebywać wyłącznie Niemcy. Zgodnie z większością opracowań należy wspomnieć, iż w wyniku ataku zginęło 11 Niemców a 13 zostało rannych. Jednak źródła z epoki wskazują, iż śmierć mogło ponieść 2 Niemców, których ciała następnie przewieziono do Zakładu Medycyny Sądowej w Krakowie. Jest to temat, który wymaga…

22 grudnia 1926 r. w Podwołczyskach koło Tarnopola urodziła się Janina Ruth Buczyńska; adwokatka, działaczka społeczna blisko związana z krakowskim środowiskiem artystycznym i naukowym. Wojnę przeżyła strasznie, jak niemal wszyscy Żydzi, którzy przetrwali Zagładę. Po wojnie los przygnał ją szczęśliwie dla krakowian do Krakowa. Ruth Buczyńska ukończyła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przez całe życie była blisko związana z Piwnicą pod Baranami. Publikowała teksty na łamach krakowskiego „Przekroju”. Służyła pomocą prawną działaczom opozycji. Mocno wspierała i utrzymywała bliskie kontakty z Centrum Kultury Żydowskiej w Krakowie. Cechowała Ją bowiem wybitna życzliwość wobec napotkanych ludzi. – pisał we wspomnieniu poświęconym pamięci Ruth Buczyńskiej Stanisław J. Jaźwiec – Dla każdego miała dobre słowo i obdzielała tą życzliwością całe swe otoczenie. W napotkanych ludziach chciała dostrzegać same ich zalety. Spotykała…

19 grudnia 1820 r. w Pressburgu (obecnie Bratysława) urodził się rabin Gminy Żydowskiej miasta Krakowa, Szymon Schreiber. Swój urząd piastował w latach 1861–1883. Był jednym z pierwszych ortodoksyjnych rabinów, którzy udzielali się w życiu politycznym, współorganizując ortodoksyjne stronnictwo polityczne Machzikej ha-Dat. Jako przedstawiciel tego ugrupowania uzyskał mandat poselski do wiedeńskiej Rady Państwa i wszedł w skład Koła Polskiego. Pomimo tego był przeciwnikiem postępującej polonizacji inteligencji żydowskiej, która tłumnie w tamtym okresie wstępowała na Uniwersytet. W zamian chciał stworzyć w Krakowie jesziwę (uczelnię talmudyczną), która skierowałaby młodzież w stronę religii. Przeciwstawiał się budowie synagogi reformowanej Tempel.Zmarł 26 marca 1883 roku w Krakowie.Jest pochowany na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ulicy Miodowej.

17 grudnia 1897 r. w Przemyślanach urodził się Baruch Steinberg syn Szmaji i Hendli z domu Wechsler. Ostatni rabin przedwojennego Wojska Polskiego (1933-1940), piłsudczyk. Odznaczony Medalem Pamiątkowym za wojnę 1918-1920, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości oraz Medalem za Długoletnią Służbę. W listopadzie 2007 r., w ramach pośmiertnych awansów dla pomordowanych wiosną 1940 r. – został awansowany na stopień podpułkownika. Absolwent Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Warto wspomnieć jeszcze, że znał bardzo dobrze język polski, (co w tamtych czasach nie było takie oczywiste wśród Żydów) ale też hebrajski, żydowski, rosyjski oraz w piśmie arabski. Został najprawdopodobniej zamordowany przez sowietów w Katyniu. Po wybuchu I wojny światowej wraz z rodziną wyjechał do Wiednia, gdzie zdał egzamin z zakresu szkoły powszechnej, tam też otrzymał poświadczenie o pełnym oddaniu…

12 grudnia 1880 r. w Krakowie urodził się ostatni przedwojenny rabin Gminy Żydowskiej miasta Krakowa, Józef Kornitzer. Swój urząd piastował w latach 1925–1933. Ukończył jesziwę w Pressburgu (obecnie Bratysława), następnie pracował jako rabin w Wielkim Sewluszu w Czechosłowacji. W 1927 r. gościł w Starej Synagodze Prezydenta Polski – która. Ignacego Mościckiego. Jego dziadkiem był Szymon Schreiber – słynny rabin Krakowa w latach 1861–1883; natomiast synem, zamordowany w Auschwitz, pełniący funkcję dajana rabin Samuel Kornitzer.Józef Kornitzer zmarł 28 kwietnia 1933 r. w Krakowie.Jest pochowany na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ulicy Miodowej. Tak wspominała go Gazeta Gminna (Nr 3 z 1 czerwca 1937) parę lat po jego śmierci:  „W tych dniach minęły cztery lata od chwili, gdy miasto nasze wstrząśnięte zostało wieścią o zgonie powszechnie znanego i miłowanego…

Dzisiaj wspominamy jednego z pierwszych udokumentowanych rabinów Krakowa (1532-1541) Mojżesza Fiszela (1480 – 1541). Na stanowisko rabina gminy został zatwierdzony przez króla Zygmunta I. W 1541 r., Król ponadto wyznaczył go jednym z dwóch „seniorów” dla Małopolski (drugim był rabin Szalom Szachna z Lublina). Był synem znanego kupca i bankiera Efraima (Franczka) Fiszla, a więc wnukiem wpływowej pary bankierskiej Racheli i Mojżesza Fiszlów, był też bratankiem żony Jakuba Polaka i jego uczniem. Teściowa Mojżesza i żona Ester były związane z dworem królewskim Bony. Świetnie rodzinnie skoligacony, w młodości studiował nauki medyczne w Padwie, w Krakowie zaś odbył studia talmudyczne u Jakuba Polaka. Utrzymywał się z praktyki lekarskiej; był lekarzem nadwornym króla Zygmunta Starego. Został rabinem gminy w czasie, gdy w mieście żydowskim trwał jeszcze konflikt pomiędzy czeskimi…

26 listopada 1918 r. w Przemyślanach urodził się maestro Leopold Kozłowski-Kleinman syn Hermana; pianista, kompozytor, dyrygent; do roku 1968 prowadził Zespół Pieśni i Tańca Krakowskiego i Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Absolwent lwowskiego konserwatorium w klasie fortepianu oraz dyrygentury krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej. Ostatni przedstawiciel przedwojennych klezmerów w Polsce, nazywany był „Ostatnim klezmerem Galicji.” Leopold Kozłowski był wieloletnim wiceprzewodniczącym oraz honorowym przewodniczącym Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie oraz Honorowym Obywatelem Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Leopold Kozłowski był muzykiem całym sercem, aktywny zawodowo do ostatnich dni. Bez reszty oddany społeczności żydowskiej Krakowa, z czasem stał się niemal jej symbolem. Zmarł 12 marca 2019 r. w Krakowie, pochowany jest na nowym cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej 55.