15 listopada 1881 roku w Warszawie urodził się Jan Hilary Lachs syn Bernarda i Reginy.

Wychowywał się w rodzinie konserwatywnej, bowiem do dwunastego roku życia posługiwał się wyłącznie językiem żydowskim (jidysz). W 1902 roku uzyskał świadectwo dojrzałości w II Gimnazjum Rządowym w Warszawie, a następnie podjął naukę w Wyższej Szkole Technicznej w Karlsruhe gdzie studiował chemię. W latach 1904–1905 studiował na uniwersytecie w Lipsku, skąd przeniósł się na uniwersytet w Heidelbergu. Stopień doktorski uzyskał w 1910 roku. W 1911 roku udał się do Berlina i znalazł zatrudnienie w Pracowni Biologicznej Szpitala Miejskiego. W 1912 roku powrócił do Warszawy. Przez rok był asystentem prof. Jana Zawidzkiego, wybitnego chemika, późniejszego rektora Politechniki Warszawskiej (1918/1919). Publikował w tym czasie artykuły z wynikami własnych prac oraz zamieścił liczne recenzje z zakresu badań chemicznych w czasopismach ukazujących się w różnych językach. W końcu 1918 roku J.H. Lachs zgłosił się na ochotnika do tworzącego się Wojska Polskiego. Służył na własne życzenie w armii polskiej jako szeregowiec mimo posiadania cenzusu naukowego, który dawał mu możliwość uzyskania wyższego stopnia wojskowego. Przez kilka miesięcy odbywał służbę w jednostce łączności, wykorzystując swoją wiedzę z zakresu techniki i nauk ścisłych. 6 marca 1920 roku wystosował do Rady Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego pismo z prośbą o dopuszczenie go do przewodu habilitacyjnego. Kolokwium habilitacyjne odbyło się 30 czerwca 1920 roku. Po zatwierdzeniu habilitacji 29 października 1920 roku uzyskał stopień docenta chemii fizycznej i elektrochemii. Rozpoczął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim jako docent, ale choroba, z którą borykał się w 1921 roku, nie pozwoliła mu na dojazdy do Krakowa. W latach 1925–1938 wykładał on na Oddziale Farmaceutycznym Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego chemię fizyczną. Był pod wrażeniem kultury niemieckiej i nigdy zapewne nie sądził, że ze strony Niemiec przyjdzie dla niego i jego narodu śmiertelne zagrożenie. Utrzymywał kontakty także z uczonymi ze Związku Radzieckiego, co w okresie międzywojennym nie było łatwe ze względów politycznych. W 1934 roku uczestniczył w obchodach 100. rocznicy urodzin wybitnego rosyjskiego chemika Dmitrija Mendelejewa, które odbywały się w Leningradzie. Jan H. Lachs był człowiekiem ciekawym świata i miał zapał podróżnika. Uczestniczył w wycieczkach do Anglii na statkach „Polonia” i „Batory”. Zwiedzając Anglię, nie omieszkał obejrzeć laboratoriów chemicznych. Po wybuchu II wojny światowej J.H. Lachs pozostał w Warszawie. Od października 1940 roku znalazł się za murami utworzonego przez Niemców warszawskiego getta, gdzie uczestniczył w tajnym nauczaniu. Ze względu na fatalne warunki higieniczne i duże zagęszczenie ludności żydowskiej na małym obszarze problemem był stan zdrowia mieszkańców getta. Z inicjatywy Juliusza Zweibauma zorganizowano w getcie Kursy Przysposobienia Sanitarnego do Walki z Epidemiami. Były one de facto konspiracyjnym wydziałem lekarskim, na którym nauczano studentów w zakresie programu pierwszych lat studiów medycznych. Jan H. Lachs wziął udział w tajnym nauczaniu i wykładał chemię. W jednej z aptek zorganizował pracownię chemiczną, by oprócz przygotowywania medykamentów prowadzić działalność badawczą.

W lipcu 1942 roku w Warszawie został ujęty w ulicznej łapance, wywieziony do obozu zagłady w Treblince i tam zamordowany.

Czytaj więcej: Miłosz Pietrzyk, Jan Hilary Lachs (1881-1942) [w:] Uczeni żydowskiego pochodzenia we współczesnych dziejach Uniwersytetu Jagiellońskiego, pod red. Wiesław Kozub-Ciembroniewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014, s. 141-145.

Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego