Wczoraj wieczorem na cmentarzu Remu rozpoczął się yorcayt rabina Gerszona Saula Jomtow Lipmana Hellera żyjącego w latach (1579-1654)

Heller był wybitnym talmudystą oraz autorem literatury religijnej jak również wielu dzieł kabalistycznych, filozoficznych, matematycznych i astronomicznych. Urodził się w Wallerstein i jak pisze Majer Bałaban – był to Żyd zupełnie innego typu, niż Żydzi polscy. Spokojny, syntetyczny nie lubiący pilpulistyki.

Jomtow Lipman Heller przed przybyciem do Krakowa był rabinem w Czechach (Praga, Nikolsburg na Morawach), Austrii (Wiedeń) oraz w Polsce (Niemirowo na Podolu oraz Włodzimierz Wołyński). Przez 28 lat pełnił funkcje dajana w Pradze. W obliczu toczącej się wojny 30-letniej stanął w obliczu określenia wysokości kontrybucji, jaką mieli płacić poszczególni członkowie praskiej gminy. Jako człowiek uczciwy, starał się, aby ciężar kontrybucji ponosili głównie najbogatsi co spotkało się z oporem. Aby osłabić jego pozycję oskarżano go bezpodstawnie o przyjmowanie łapówek oraz o to, iż w swoich pismach szkalował chrześcijaństwo. W owych czasach to drugie oskarżenie było traktowanie szczególnie poważne. 25 czerwca 1629 roku został uwięziony. Po wielu interwencjach oraz ogromnej kontrybucji, jaką zapłacono, został zwolniony, jednak zakazano mu sprawowania funkcji rabina na terenie monarchii habsburskiej. Początkowo błąkał się po terenie Rzeczypospolitej, aż zdecydował się osiąść w Krakowie, gdzie objął funkcje rabina Krakowa. Jak pisze Henryk Halkowski – Jomtow Lipman Heller jest także autorem prac, w których wyrażał swój żal z powodu śmierci Żydów zamordowanych w Pradze w l. 1618-1620 i na Ukrainie podczas powstania Chmielnickiego w 1648 roku. Burzliwe koleje swojego życia opisał w autobiografii pt. Zwój nieszczęść, Wrocław 1818.

Jomtow Lipman Heller jest pochowany na cmentarzu Remu w Krakowie.

Na podstawie: Krakowianie. Wybitni Żydzi krakowscy XIV-XX w., Kraków 2006 oraz Majer Bałaban, Historia Żydów w Krakowie i na Kazimierzu 1304-1868, Kraków 1936