Jan Landau (1871-1936)

1 stycznia 1871 r. w Krakowie urodził się Jan Landau syn Hirsza i Jetti zd. Wasserberger, brat Rafał Saula Landaua prezydenta Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie (1918-1939).

Ukończył krakowskie Gimnazjum św. Anny (obecne I LO w Krakowie), a następnie uzyskał – jak czytamy w Gazecie Gminnej – w 1894 r. dyplom dra medycyny. Po studiach specjalnych w dziedzinie chorób dzieci w Berlinie i Wiedniu, gdzie był asystentem u prof. Wederhofera, obejmuje w 1897 r. stanowisko prymariusza na oddziale chorób dzieci w szpitalu żydowskim w Krakowie. Podczas wojny pracuje w akcji opiekuńczej nad uchodźcami i bierze żywy udział w organizowaniu opieki nad niemowlętami. Od roku 1920 do 1924 pracuje jako pediatra w ambulatorium Joint w Krakowie, a w 1925 r. po ponownym uruchomieniu szpitala żydowskiego zostaje dyrektorem tegoż szpitala, pracując z oddaniem na tym stanowisku, aż do końca życia. Jan Landau pracując z poświęceniem w dziedzinie lekarskiej i społecznej znajdywał i czas dla pracy naukowej, ogłaszając kilka prac w dziedzinie pediatrii oraz liczne artykuły z zakresu medycyny społecznej. Długie lata zasiadał w Zarządzie Izby Lekarskiej, w Związku Lekarzy RP i Tow. Lekarskiego. Dziedziną jednak której poświęcił się z największym oddaniem i umiłowaniem była praca społeczna i humanitarna. Można powiedzieć, że przez dziesiątki lat był spiritus movens tej pracy na terenie Krakowa wśród społeczności żydowskiej. Towarzystwo Ochrony Zdrowia ludności żydowskiej w Polsce (,,TOZ” ), Towarzystwo Opieki nad Sierotami i „Nadzieja”, którą doprowadził od najwcześniejszych zaczątków do pełni rozkwitu, oto trzy instytucje, które Jego współpracy i przewodnictwu zawdzięczają niesłychanie wiele. Im poświęcił swoje życie, pracując gorliwie i owocnie, wyciskając na niej piętno swego charakteru, piętno żelaznej wytrwałości i silnej woli. Propagował ideę pół sanatoriów, dzięki czemu powstała pod Jego kierownictwem w ramach TOZ-u leżalnia na Woli Duchackiej, propagował ideę kolonii letnich dla dzieci, co znalazło wyraz w uruchomieniu przez „Nadzieję” kolonii w Rytrze, propagując wreszcie ideę półkolonii dla najszerszych warstw niezamożnych ludzi, (półkolonie Tow. Opieki nad sierotami i TOZ-u) osiągnął niepomiernie zwielokrotnienie wydatności pracy nad podniesieniem zdrowotności i stanu dożywienia dzieci najuboższych. Liczba niezamożnych dzieci krakowskich, korzystających z półkolonii szła rocznie w tysiące. W pracy swej Jan Landau nie dążył nigdy do efektownych rekordów, lecz był zwolennikiem ostrożnego umiaru i stopniowego wzrostu instytucji. Zaznaczyć należy również, że uznanie jakie żywiły władze i czynniki urzędowe dla jego działalności, udawało mu się wielokrotnie wykorzystać dla dobra instytucji w których pracował. Jego działalność społeczna nie ograniczyła się tylko do Krakowa. Jako członek Zarządu Głównego Centosu (Centralnego Towarzystwa Opieki nad Sierotami) i TOZ-u, jeździł często do Warszawy, gdzie inicjatywa Jego cieszyła się dużym uznaniem. Uznanie to znalazł także u Rządu Rzeczypospolitej, który w 1934 r. odznaczył Go Krzyżem Kawalerskim „Polonia Restituta”. Jan Landau najbardziej jednak umiłował swoją pracę szpitalną. Objąwszy ją, szukał ciągle dla niej dróg dalszego rozwoju, mimo rosnących coraz bardziej trudności ekonomicznych. Równocześnie zarówno, jako Dyrektor jak i prymariusz odznaczał się niezwykłym poczuciem obowiązku. Rozbudowa szpitala w czasie 12-letniej pracy, uruchomienie nowych oddziałów, stworzenie w ramach szpitala szkoły pielęgniarek, jako ważnego czynnika w utrzymaniu na poziomie opieki nad chorymi w szpitalu i poza nim, wreszcie założenie Towarzystwa Przyjaciół Szpitala Żydowskiego, które wydatnie przyczynia się do zmniejszenia trudności materialnych zakładu.

Jan Landau zmarł 28 grudnia 1936 r. w Krakowie. Czytaj więcej: Krakowianie. Wybitni Żydzi krakowscy XIV-XX w., Kraków 2006 oraz Gazeta Gminna Nr 1, 21 luty 1937 roku