Niezwykle ważną postacią w Krakowie przełomu wieków XV i XVI była wywodząca się z Pragi Rachela zwana również Raszką, wdowa po Mojżeszu Fiszlu (od 1489 r.). Rachela poślubiła zamieszkałego w Krakowie Mojżesza Fiszla, gdzie przeniosła się w połowie latach 70. XV wieku (Niestety nie znamy dokładnych dat jej życia). Czescy Żydzi w tamtym okresie migrowali do Polski, uciekając przed prześladowaniami, a także zmuszeni zakazami osadnictwa izraelickiego w stale rosnącej liczbie miast czeskich, morawskich, również na Śląsku. Na początku XVI wieku – jak pisze Hanna Zaremska – na krakowskim Kazimierzu było czeskich Żydów już tak wielu, że po konfliktach z zasiedziałymi współwyznawcami doszło do powstania oddzielnej ich gminy. Obraz aktywności gospodarczej Racheli w okresie jej wdowieństwa nie rysuje się jasno. Nie ma jednak wątpliwości, że działała z rozmachem. Udzielała kredytu pod zastaw nieruchomości. W potrzebie uciekała się do zastawiania zdeponowanych u niej i niewykupionych fantów (przypomnijmy, że w 1485 roku Żydzi krakowscy utracili prawo do handlu w mieście i wolno im było sprzedawać jedynie niewykupione w porę zastawy). W latach 1493–1495 w krakowskich księgach miejskich odnotowano szereg wpisów związanych z niewykupieniem zastawionych przez Rachelę u chrześcijan ruchomości za bajońską sumę blisko 2500 florenów. Były to trudne dla krakowskich żydów gminy lata. W czerwcu 1494 roku pożar strawił dużą część miasta. Zniszczeniu uległy też zabudowania przy ulicy Żydowskiej. Po pożodze król nadał Żydom jakieś domy na Kazimierzu. Konieczność przeniesienia się wydawała się nieuniknioną. Jest też możliwe, że Żydom zakazano nabywania nieruchomości w Krakowie. Pomimo „złego klimatu” Rachela pożyczała pieniądze kolejnym polskim władcom.

Rachela i Mojżesz Fiszlowie mieli szóstkę dzieci. Trzy córki: Esterę, Hendel i Sarę oraz trzech synów: Franczka, czyli po dziadku Efraima, konwertytę Stefana (przed chrztem nazywał się Mojżesz) i Izaaka. Historia rodziny Fiszlów to zarazem szmat dziejów krakowskiej gminy żydowskiej. Na korzyść klanu działała demografia, nie brakowało rodzinie męskich potomków, a dobrze wydane córki przyczyniały się do wzmocnienia jej pozycji. Umieli Fiszlowie zachować i wykorzystywać przychylność trzech kolejnych monarchów, potrafi li przy tym utrzymać się we władzach gminy i lojalnie stać za jej mieszkańcami, gdy dochodziło do konfrontacji z chrześcijańskimi mieszkańcami Krakowa.

Na podstawie: Hanna Zaremska, Żydzi w Średniowiecznej Polsce. Gmina Krakowska, Warszawa 2011 Zdjęcie pochodzące z zasobu Muzeum Krakowa, autorstwa Ignacego Kriegera przedstawia nierozpoznaną kobietę, a zostało wykonane w latach 70. XIX wieku.