Jonatan Eibenschütz (1690-1764)

18 września 1764 r. zmarł w Altonie rabin Jonatan Eibenschütz (ur. 1690), jeden z najsłynniejszych kabalistów, talmudystów i kaznadziejów – który mało kto wie – urodził się na krakowskim Kazimierzu. Eibenschütz studiował w Prossnitz i w Wiedniu. W 1715 r. osiadł w Pradze, gdzie został rektorem tamtejszej jesziwy i kaznodzieją. Był człowiekiem powszechnie szanowanym w mieście. Przyjaźnił się z duchownymi katolickimi, uzyskując pozwolenie na wydanie części Talmudu. Następnie był rabinem w Metzu oraz w Fürt a ostatecznie w trzech połączonych gminach Hamburga (Hamburgu, Altonie i Wandsbek). Pod koniec życia nie przyjął proponowanej mu funkcji rabina Krakowa. Jonatan Eibenschütz jest pochowany w Hamburgu. Czytaj więcej: http://www.jewishencyclopedia.com/articles/5945-eybeschutz-jonathan

Spotkanie z Prezydentem Aleksandrem Miszalskim

22 sierpnia 2024 r., Przewodnicząca Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie Helena Jakubowicz oraz prof. dr hab. Łukasz Tomasz Sroka (UKEN, TMHZK) i Michał Zajda (Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polace oddział w Krakowie) gościli na spotkaniu z Prezydentem Miasta Krakowa dr. Aleksandrem Miszalskim. Bardzo dziękujemy za interesującą rozmowę.

Ryszard Löw (1931-2024)

W Izraelu zmarł Ryszard Löw (ur. 1 II 1931 w Krakowie) syn Józefa i Dory z Heckerów. Krytyk literacki, bibliograf, publicysta a przede wszystkim wielki erudyta. Po zakończeniu II wojny światowej, którą przeżył w ZSRR, wrócił do Krakowa, z którego w 1950 r., wraz z rodziną wyemigrował do Frakcji. Jemu i jego rodzinie w podjęciu ostatecznej decyzji o wyjeździe pomógł teatr radziecki. Tak opisywał to wydarzenie w rozmowie z Mikołajem Grynbergiem „Stalin siedzi przy biurku, wyciąga fajkę, dotyka fajki, chowa fajkę, przekłada ołówek z tej strony w tamtą, w tamtą i w tą spaceruje. Niemal piętnastominutowa scena. Okropna. Nikt nie zakaszlał, nie kichnął. Ani jedno krzesło nie skrzypnęło. Cisza. Najdosłowniej martwa cisza. Wychodziliśmy, jacyś znajomi machali na matkę, żeby się do nich przyłączyła. Wzięła mnie za rękę i powiedziała: „Chodź szybko, idziemy…

Czy wiecie, że…?

Czy wiecie, że na Cichym Kąciku, w miejscu gdzie w latach 1891-1914 znajdował się zachodni kraniec toru wyścigów konnych, po I wojnie organizacje syjonistyczne zorganizowały kibuc. W czasach nam bardziej współczesnych, powstał tam znany wszystkim krakowianom ogólnodostępny basen KS Cracovia. W kibucu prowadzono zajęcia przygotowawcze do wyjazdu do Palestyny, uczono rolnictwa, hodowli zwierząt organizowano letnie półkolonie dla sierot oraz dzieci z biednych żydowskich rodzin. Czytaj więcej: Żydowscy obywatele Krakowa. Miejsca i Ludzie, Kraków 2022

Rabin Natan Spira (1583-1633)

20 lipca 1633 r. zmarł Natan Spira (urodzony w 1583 r., niestety nie znamy jego dokładnej daty urodzin). Wybitny kabalista, kaznodzieja, znawca literatury talmudycznej i filozoficznej, przewodniczący sądu rabinackiego w Krakowie. Co ciekawe Spira był zięciem członka krakowskiego kahału Mojżesza Jakubowicza, który zapewnił mu środki na kontynuację studiów. Przez współczesnych był uważany za świętego. Głosił, że rozproszenie narodu żydowskiego (diaspora) i wędrówka dusz (gilgul neszamot), poprzez kolejne wcielenia, są karą za skażenie Izraela grzechem. Cały swój majątek poświęcił na cele dobroczynne i naukowe. Począwszy od 1617 roku był – jak pisze Henryk Halkowski – rektorem krakowskiej jesziwy, gdzie wykładał Torę, Talmud i komentarze według zasad kabały praktycznej Ariego, najwybitniejszego nowożytnego mistyka. Według legendy Spira całymi nocami „siedział w swej uczelni i zgłębiał kabalistyczne pisma”, a świeca w…

Pogrom w Szczuczynie

Na przełomie czerwca i lipca 1941 r. w Szczuczynie rozegrał się istny horror, którego finał miał miejsce wraz z zamordowaniem ostatniego szczuczyńskiego Żyda i Żydówki. W tej historii widać jak na dłoni potworny los żydowskich kobiet, jaki im zgotowali ich polscy sąsiedzi oraz niemieccy najeźdźcy. Były łatwym celem dla sadystów, gwałcicieli i morderców. Nikt nie pomagał, nikt się nawet nie wstawił. Szczuczyn to obecnie miasto w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, położone około 50 km na północny wschód od Łomży. Obecnie liczy ok. 3,5 tys. mieszkańców. W Szczuczynie od zawsze mieszkali Żydzi. Wg Spisu Powszechnego z 1921 r. było ich tam 1506, stanowili ok. 56% ludności miasteczka. Jednak w momencie wybuchu II wojny światowej liczba ta wzrosła do ok. 3 tys. W Szczuczynie obie społeczności żydowska i…

20 lat Festiwalu Muzyki Polskiej

Wielkimi krokami zbliża się 20. jubileuszowa edycja Festiwalu Muzyki Polskiej. Trzy weekendy, siedem koncertów z muzyką polską od średniowiecza, aż po czasy najnowsze. W programie m.in. skarby muzyki śląskiej z XIV i XV wieku, żydowskie mazurki, utwory Fryderyka Chopina i Jana A.P. Kaczmarka w akordeonowych transkrypcjach oraz odkryta na nowo opera Philaenis Romana Statkowskiego. Wśród wykonawców najlepsze zespoły: ensemble Peregrina, Motion Trio, Sinfonietta Cracovia i wybitni soliści: Izabela Matuła, Krzysztof Szumański i Ben Goldscheider. Wszystko, co najlepsze w muzyce polskiej czeka nas od 13 do 28 lipca, tylko w Krakowie!Jubileuszową edycję otworzy 13 lipca ceniony na całym świecie, założony w Bazylei ensemble Peregrina pod kierunkiem Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Specjalizujące się w wykonawstwie historycznym artystki Peregriny zaprezentują w Bazylice o. Jezuitów program zatytułowany Silesia, na który złożą się utwory…

Pogrom Kielecki

W czwartek 4 lipca 1946 r. w Kielcach, polski tłum przy biernej postawie (Ludowego) Wojska Polskiego, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej zamordował 37 ocalałych z Zagłady kieleckich Żydów, mieszkających w budynku przy ul. Planty 7/9. Bezpośrednią przyczyną pogromu był zabobon tzw. mordu rytualnego, jakoby Żydzi uwięzili w piwnicy budynku przy ul. Planty 7 ośmioletniego chłopca Henryka Błaszczyka. Pamiętajmy, że znajdujemy się w powojennej Polsce, która właśnie była świadkiem największej tragedii w dziejach współczesności, jaką bez wątpienia była Zagłada Żydów, Romów i Sinti. Od wielu lat „poprawiacze historii” usiłują nieudolnie zrzucić odpowiedzialność za ten haniebny mord na władzę „ludową”. Cokolwiek napiszemy złego o stalinistach, w tym konkretnym przypadku jest to ślepa uliczka. Jednak bez względu kto był prowodyrem tego pogromu, zrealizowany został rękoma otumanionej nienawiścią do…