Zamordowani po wojnie

W nocy na 30 kwietnia 1946 zostało zamordowanych przez nieznanych sprawców 7 osób narodowości żydowskiej (5 kobiet i 2 mężczyzn). Jak czytamy w meldunku komendanta Posterunku MO w Jurgowie do KP MO w Nowym Targu w dniu 30 kwietnia 1946; „Denaty leżą na drodze w połowie między Białką a Groniem. 1 denat leży w polu 50 metrów od drogi głównej. Trupy po części są zrabowane. Przy jednym z nich znaleziono bilet z datą 29 IV 46 Kraków–Zakopane. Denaty mają głowy skrwawione, a leżą twarzą do ziemi, tylko jeden denat twarzą do góry. Zabójstwo nastąpiło zastrzeleniem z broni automatycznej, gdyż znaleziono kilka niewypałów naboi z broni PPSz i 2 naboje w stanie dobrym.”

Brak dokumentów utrudniał identyfikację zamordowanych, podobnie jak strach bliskich ofiar przed konsekwencjami grożącymi za wywóz obcej waluty. Ostatecznie ustalono, że 29 kwietnia 1946 r. zginęli: Blima Krebs, Beila Gold, Frida Salzberg, Feiga Schwerdszarf, Chaskel Świecznik oraz Sara Dornberg, i jej czternastoletni syn Salomon. Ciała ofiar zostały częściowo obrabowane – zarówno przez sprawców morderstwa, jak i miejscową ludność.

Pogrzeb siedmiu ofiar odbył się w Krakowie 2 maja 1946 r. o godz. 7 wieczorem. Na podstawie: K. Panz, „Dlaczego oni, którzy tyle przecierpieli i przetrzymali, musieli zginąć”. Żydowskie ofiary zbrojnej przemocy na Podhalu w latach 1945–1947, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2015, nr 11, s. 33–89. Tekst jest dostępny: http://dialog.org/hist_pl/Zaglada2015-Panz.pdf

tekst: M. Zajda