2 września 1943 roku niemiecki okupant ostatecznie likwiduje getto w Tarnowie. Chorzy zostali wymordowani na miejscu, ok. 5 tys. osób wywieziono do KL Auschwitz, 2-3 tys. zdolnych do pracy wysłano do obozu pracy w Płaszowie, 500 zamordowano na miejscu.

Pierwsza akcja odbyła się w dniach 11-19 czerwca 1942 roku, kiedy to Niemcy deportowali do obozu zagłady w Bełżcu ok. 8 tys., niezdolnych do transportu w liczbie od 8 do 10 tys. wymordowano na żydowskim cmentarzu, w lesie zwanym Buczyna pod Zblitowską Górą oraz w lasach Skrzyszowskich. Warto pamiętać, że tarnowskie getto było największym skupiskiem Żydów w Dystrykcie Krakowskim, bowiem w marcu 1941 roku mieszkało w nim ok. 40 tys. Żydów z Tarnowa, okolic oraz z zagranicy.

Druga akcja odbyła się w dniach 12-13 września 1942 roku. Wszystkich Żydów zmuszono wtedy do stawienia się rano w jednym miejscu getta i przeprowadzono selekcję. Osoby mające zwolnienie z deportacji puszczono do domów, a pozostałych umieszczono w budynku szkoły podstawowej im. Tadeusza Czackiego, stanowiącym wówczas punkt zbiorczy. Jednocześnie przeszukiwano żydowskie domy za ukrywającymi się ludźmi. Podobnie jak podczas poprzedniej akcji, zdolnych do transportu kierowano na punkt zbiorczy, a starych i dzieci rozstrzelano. Wywieziono wówczas do Bełżca na śmierć 3000 Żydów. Jeszcze długo po zakończeniu akcji funkcjonariusze Sipo legitymowali wszystkich napotkanych Żydów i zabijali każdego, kto nie miał odpowiedniego zezwolenia na pobyt w mieście. Według szacunków, podczas drugiej akcji Niemcy zamordowali ok. 5000 Żydów!

Na podstawie: Elżbieta Rączy, Zagłada Żydów w dystrykcie krakowskim w latach 1939-1946, Rzeszów 2014.

Archiwalne zdjęcia z okresu okupacji niemieckiej (tarnowskie getto)

foto: Muzeum Okręgowe w Tarnowie.