24 kwietnia każdego roku społeczność ormiańska na całym świecie obchodzi rocznicę rozpoczęcia eksterminacji swego narodu. 24 kwietnia 1915 r. turecki minister spraw wewnętrznych Talaat Pasza wydał rozkaz masowych deportacji i mordów Ormian. Tego dnia w Stambule aresztowano ponad 2300 przedstawicieli ormiańskiej inteligencji, których większość zginęła. 27 maja 1915 r. rozpoczęły się deportacje Ormian zamieszkujących Anatolię. Byli kierowani do Syrii i Mezopotamii. Rząd turecki nakazał otaczać wioski i miasta ormiańskie, a tych, którzy nie zostali od razu wymordowani, wypędzano w straszliwych marszach śmierci na pustynię. Większość zginęła z pragnienia i głodu. Zatrzymanych topiono, spychano w przepaści górskie, przybijano podkowy końskie do stóp, duchownych Kościoła ormiańskiego palono żywcem lub zakopywano w ziemi. Szacuje się, że w latach 1915–1917 mogło zginąć około 1,5 mln ludzi.Rzeź Ormian jest drugim po Holocauście, najlepiej udokumentowanym i opisanym ludobójstwem dokonanym przez władze państwowe na grupie etnicznej w czasach nowożytnych.Zapraszamy do obejrzenia filmu dokumentalnego (2018, USA) „Ludobójstwo Ormian” – produkcji zdobywcy nagrody Emmy, Andrew Goldberga pokazującej kompleksową historię ludobójstwa Ormian. Reżyser przedstawia wydarzenia poprzedzające I wojnę światową, jej przebieg, rozwój sytuacji po wojnie i to, co dzieje się współcześnie, gdy Turcja nadal neguje ludobójczy charakter tamtych wydarzeń. W filmie udział wzięli uznani badacze, w tym także pochodzenia tureckiego, m.in. Peter Balakian, Samantha Power, Ron Suny, Taner Akcam, Halil Berktay czy Israel Charny. W roli narratora wystąpiła Julianna Margulies, a historię opowiadają Ed Harris, Natalie Portman, Laura Linney i Orlando Bloom.

M. Zajda