Zamordowani po wojnie

W nocy na 30 kwietnia 1946 zostało zamordowanych przez nieznanych sprawców 7 osób narodowości żydowskiej (5 kobiet i 2 mężczyzn). Jak czytamy w meldunku komendanta Posterunku MO w Jurgowie do KP MO w Nowym Targu w dniu 30 kwietnia 1946; „Denaty leżą na drodze w połowie między Białką a Groniem. 1 denat leży w polu 50 metrów od drogi głównej. Trupy po części są zrabowane. Przy jednym z nich znaleziono bilet z datą 29 IV 46 Kraków–Zakopane. Denaty mają głowy skrwawione, a leżą twarzą do ziemi, tylko jeden denat twarzą do góry. Zabójstwo nastąpiło zastrzeleniem z broni automatycznej, gdyż znaleziono kilka niewypałów naboi z broni PPSz i 2 naboje w stanie dobrym.” Brak dokumentów utrudniał identyfikację zamordowanych, podobnie jak strach bliskich ofiar przed konsekwencjami grożącymi za wywóz…

Synagoga Izaka Jakubowicza

30 kwietnia 1630 roku Izak Jakubowicz otrzymał pozwolenie od króla na budowę synagogi. Jednak nim przejdziemy do samej synagogi, słów kilka o rodzinie Jakubowiczów, której chwałą i ostoją był Izak, zwany zdrobniale Reb Ajzyk reb Jekeles. Protoplastą tej rodziny jest Mojżesz Eberls, którego synem jest Jakób, zdrobniale reb Jekele – Jakóbek Bogaty, senior gminy i członek komisji kodyfikacyjnej („Rady siedmiu”), która w roku 1595 opracowała statut kahału. Jekele miał dwóch synów: Izaka i Mojżesza. Izak Jakubowicz był seniorem gminy prawie przez całe życie (1608-1647) oddając władzę już jako staruszek najstarszemu synowi Mojżeszowi. Izak prowadził różne interesy: pożyczał pieniądze pod zastaw, handlował złotem, srebrem i jedwabiem. Powszechnie nazywany był Izakiem Bogatym a swój sklep prowadził nieopodal Starej synagogi na Kazimierzu. Jakubowicz mieszkał na rogu cmentarza, naprzeciw ufundowanej przez…